Georgiche I

GEORGICON LIBRI IV

Liber I
publii (puplii
δ
) vergilii (virgilii
d
f
i
j
l
t
x
y
z
δ
)
maronis georgicorum (georgicon
d
l
t
z
) liber primus ( liber primus georgicon
δ
prudenter
add.
l
z
)
incipit (l.pi.
om
.
f
liber primus
suppl.
f
2
)
d
f
g
i
j
l
t
x
y
z
δ
? Hic finiunt bucolice Et hic incipiunt georgice
add
.
t
3
incipit georgicon (georgicorum
n
)
liber primus
a
c
e
v
n
γ
incipit georgicon
b
incipit liber primus georgicorum
h
liber georgicon i incipit
k
georgicon liber i incip(it) feliciter
r
georgicon liber primus incipit
s
liber georgicorum
ε
3
inscriptio deest in
o
η

1
Quid faciat laetas segetes, quo sidere terram
laetas]
letas
a
ac
leetas
h
ac
laetes
r
ac
segetes]
litt.
e
periit in
r
sidere terram]
siderterram
t
corr.
t
1
terram]
litt.
-m
periit in
r
2
uertere, Maecenas, ulmisque adiungere uitis
uertere]
uetere
a
ac
i
ac
s
ac
uete
f
corr.
f
1
uitis]
uites
a
b
d
e
f
g
h
j
k
l
r
pc
s
v
x
y
z
n
o
δ
ε
η
γ
?
3
conueniat, quae cura boum, qui cultus habendo
conueniat quae]
conueni atque
t
ac
quae]
que
b
ac
h
ac
boum]
bo
[
u
]
um
a
b
r
4
sit pecori, apibus quanta experientia parcis,
pecori]
pecorique
x
2
ε
pecori atque
v
5
z
2
pecori adque
n
2
o
2
η
5
hinc canere incipiam. uos, o clarissima mundi
hinc]
hic
a
ac
z
incipiam]
hincipiam
o
6
lumina, labentem caelo quae ducitis annum;
quae]
q(ue)
g
ac
k
ac
7
Liber et alma Ceres, uestro si munere tellus
uestro]
uestro
[
s
]
a
si munere]
simmunere
γ
8
Chaoniam pingui glandem mutauit arista,
Chaoniam]
caoniam
i
s
chaonia
γ
pingui]
pigui
y
ac
mutauit]
motauit
l
ac
9
poculaque inuentis Acheloia miscuit uuis;
poculaque]
poculaqu
[
.
]
e
c
pocula
f
corr.
f
2
Acheloia]
achelo
[
.
]
ia
e
f
i
achaeloia
r
γ
achelonia
a
1
?(v)
z
uuis]
u
[
i
]
uis
e
ubis
o
10
et uos, agrestum praesentia numina, Fauni
11
- ferte simul Faunique pedem Dryadesque puellae:
Dryadesque]
d
[
i
]
riadesque
a
dria
[
s
]
desque
c
diridiadesque
v
driadesque
z
ε
dri
[
u
]
adesque
γ
12
munera uestra cano -; tuque o, cui prima frementem
munera]
mune
f
corr.
f
1
13
fudit equum magno tellus percussa tridenti,
fudit]
fu
[
n
]
dit
b
r
equum]
[
a
]
equum
f
equom
γ
tridenti]
tridente
x
2
tridentem
γ
ac
14
Neptune; et cultor nemorum, cui pinguia Ceae
15
ter centum niuei tondent dumeta iuuenci;
tondent]
tonde/ri/t
j
ac
dumeta]
du
[
m
]
meta
a
16
ipse nemus linquens patrium saltusque Lycaei
17
Pan, ouium custos, tua si tibi Maenala curae,
curae]
cura
c
ac
18
adsis, o Tegeaee, fauens, oleaeque Minerua
adsis]
assis
d
ac
n
o
pc
η
adeis
y
ac
Tegeaee]
tege(a)e
a
pc
b
d
e
f
k
r
s
v
x
y
ac
ε
η
tegee
a
c
f
pc
z
tegeae'e'
e
pc
th'e'geae
g
tege/./e
h
ac
tegaeae
γ
fauens]
fabens
δ
oleaeque]
oleaeeque
b
pc
olaeaeque
γ
19
inuentrix, uncique puer monstrator aratri,
inuentrix]
inuentris
a
ac
monstrator]
monstra
r
corr.
r
3
monstratur
γ
20
et teneram ab radice ferens, Siluane, cupressum;
teneram]
tenera
δ
Siluane]
siluanae
b
ac
cupressum]
cupresum
δ
21
dique deaeque omnes, studium quibus arua tueri,
dique]
diique
a
c
d
l
ε
tueri]
s(cilicet) (ue)l est (
id est
tueri est)
r
3
?(v)
22
quique nouas alitis non ullo semine fruges
quique]
qui
[
.
]
que
e
non ullo]
nonnullo
a
b
2
c
e
pc
f
1
g
2
j
k
s
t
v
x
y
z
n
o
δ
ε
η
γ
?
23
quique satis largum caelo demittitis imbrem;
quique]
qui
[
.
]
que
e
qui
γ
corr.
γ
3
satis]
sais
g
pc
caelo]
cae
f
corr.
f
2
caelo…?imbrem]
hic deficit/periit
d
demittitis]
dimittitis
a
c
ac
f
i
ac
z
ac
n
pc
ε
η
? demittis
l
ac
24
tuque adeo, quem mox quae sint habitura deorum
adeo]
adeo
[
que mox
]
z
quem]
quae
b
ac
-q(ue)
f
ac
quem?…?deorum]
hic deficit
d
quae]
-q(ue)
z
ac
sint]
sit
y
ac
habitura]
habitata
e
ac
25
concilia incertum est, urbisne inuisere, Caesar,
urbisne]
urbesne
a
b
c
g
pc
i
r
v
n
δ
ε
26
terrarumque uelis curam, et te maximus orbis
terrarumque]
terra
[
..
]
que
z
ac
et te]
te et
d
27
auctorem frugum tempestatumque potentem
auctorem]
autorem
z
ac
auctoremque
ε
28
accipiat cingens materna tempora myrto,
#
hic u. periit in
v
suppl.
v
3
accipiat]
accipiet
i
ε
cingens]
ciggens
o
ac
tempora]
ti(/y)mpora
l
ac
n
δ
ε
η
29
an deus immensi uenias maris ac tua nautae
#
hunc u.
om.
k
suppl.
k
2
immensi]
inmensi
a
b
c
e
f
g
h
i
j
l
r
s
t
v
x
y
z
n
δ
ε
η
γ
?
maris]
miris
r
ac
ac]
et
b
r
corr.
r
3
ac tua]
auctua
t
ac
nautae]
nate
ε
ac
30
numina sola colant, tibi seruiat ultima Thule
numina]
nomina
k
ac
sola]
magna
b
c
? so
[
i?
]
a
f
ac
[
magna?
]
r
ac
corr.
r
1
magna
d
2
?(v) magna
η
3
seruiat]
seruiet
b
r
seru'i'at
c
corr.
b
2
Thule]
thi(/y)le
c
d
h
j
r
s
t
x
z
ε
η
γ
thylae
f
g
i
k
l
y
n
δ
tyle
a
e
v
tule
o
ac
sola]
magna
η
3
31
teque sibi generum Tethys emat omnibus undis,
teque]
tequ
[
a?
]
e
y
Tethys]
theti(/y)s
f
h
i
j
k
s
t
x
y
n
o
δ
thethi(/y)s
c
f
1
l
γ
tethis
δ
2
?(v)
emat]
hemat
v
32
anne nouum tardis sidus te mensibus addas,
33
qua locus Erigonen inter chelasque sequentis
locus]
loetus
s
ac
Erigonen]
erigonem
r
y
pc
inter]
'i'nter
r
pc
chelasque]
c'h'aelasque
g
sequentis]
sequentes
c
d
g
pc
h
i
l
r
pc
s
z
n
o
δ
ε
η
34
panditur - ipse tibi iam bracchia contrahit ardens
bracchia]
brachia
a
b
c
d
e
g
h
i
j
k
l
s
t
v
x
y
z
n
o
δ
ε
brahia
f
contrahit]
contrait
x
ac
o
35
Scorpios et caeli iusta plus parte reliquit -
Scorpios]
scorpius
c
pc
d
e
g
i
j
pc
k
l
r
pc
s
ac
t
x
y
pc
z
o
δ
ε
caeli iusta]
iusta caeli
c
r
?
reliquit]
relinquit
a
pc
b
c
d
e
f
g
1
h
ac
i
j
ac
k
l
r
s
t
v
x
y
n
o
δ
ε
η
relinqui
[
d?
]
a
relinquid
z
36
quidquid eris - nam te nec sperant Tartara regem,
quidquid]
quicquid
a
pc
b
d
e
f
g
h
j
k
l
s
t
v
x
y
z
n
δ
ε
η
? quitquit
γ
nam]
iam
ε
sperant]
sperent
a
pc
b
2
d
e
f
pc
g
h
i
j
k
l
r
s
t
v
x
y
z
n
pc
o
δ
ε
η
γ
Tartara]
tara
f
corr.
f
1
tastara
y
ac
37
nec tibi regnandi ueniat tam dira cupido,
nec]
haec
y
ac
tibi]
't'ibi
h
ueniat]
ueni
[
e
]
t
b
ueniet
r
38
quamuis Elysios miretur Graecia campos
Elysios]
helisios
g
y
2
eliseos
l
z
heliseios
h
Graecia]
gretia
c
z
grae
[
..
]
a
a
ac
gr/a?/tia
h
ac
campos]
campus
γ
39
nec repetita sequi curet Proserpina matrem -
repetita]
repetit
r
ac
curet]
curat
r
ac
40
da facilem cursum atque audacibus adnue coeptis,
atque]
adque
a
ac
adnue]
annue
a
pc
b
2
d
e
g
h
j
k
l
r
s
t
v
x
y
z
n
o
δ
ε
annu
[
d?
]
e
f
coeptis]
ceptis
e
ac
41
ignarosque uiae mecum miseratus agrestis
ignarosque]
litt.
-e
i.r.
r
miseratus]
miseratos
a
ac
miseretus
f
ac
agrestis]
agrestes
a
c
d
e
i
j
pc
l
r
pc
v
ac
z
2
n
o
δ
ε
η
agrestos
z
42
ingredere et uotis iam nunc adsuesce uocari.
uotis]
uo
[
.
]
tis
k
diuus (
glossema, ut puto
)
z
ac
iam]
om.
z
ac
adsuesce]
assuesce
j
n
o
η
a
[
.
]
suesce
i
43
uere nouo gelidus canis cum montibus umor
#
ante hoc u. titulum
'Incipit Georgica certissimus'
add.
ε
uere]
uare
γ
ac
cum]
com
b
ac
quo
a
2
?(v)
umor]
humor
c
e
f
1
g
h
j
pc
k
l
s
t
v
y
z
n
δ
ε
umor
[
.
]
j
44
liquitur et zephyro putris se glaeba resoluit,
liquitur]
l
[
in
]
quitur
b
ac
li
[
n
]
quitur
r
zephyro]
zephiro
c
45
depresso incipiat iam tum mihi taurus aratro
depresso]
depr
[
a
]
esso
r
tum]
tunc
c
mihi]
mi
[
c
]
hi
b
46
ingemere et sulco attritus splendescere uomer.
ingemere]
ingenere
a
ac
attritus]
adtritus
g
h
s
y
atritus
a
ac
47
illa seges demum uotis respondet auari
respondet]
respondit
c
ac
r
ac
v
ac
48
agricolae, bis quae solem, bis frigora sensit;
quae]
q(ue)
j
ac
y
ac
z
ac
n
ac
δ
ac
bis?2]
bis
[
q(ue)?
]
a
frigora]
frigore
z
ac
sensit]
sentit
b
pc
c
h
j
pc
r
pc
s
z
2
δ
ε
pc
η
49
illius immensae ruperunt horrea messes.
immensae]
inmensae
a
b
c
d
e
f
h
i
l
r
s
t
v
x
y
z
δ
ε
η
γ
horrea]
orrea
a
ac
z
γ
messes]
me
[
n
]
ses
k
ac
50
ac prius ignotum ferro quam scindimus aequor,
quam]
quem
g
ac
i
ac
qua
s
51
uentos et uarium caeli praediscere morem
52
cura sit ac patrios cultusque habitusque locorum,
cultusque]
cultus
j
cultosque
γ
habitusque]
abitusque
s
z
pc
53
et quid quaeque ferat regio et quid quaeque recuset.
#
uu. 53-104 post u. 130 collocauit
γ
quaeque?1]
quaequ
[
a
]
e
a
k
quae
r
ac
queq(ue)
z
quid quaeque?2]
quidque
v
corr.
v
1
recuset]
recus
[
s
]
et
r
54
hic segetes, illic ueniunt felicius uuae,
ueniunt]
ueni
[
a
]
nt
η
ac
crescunt
η
4
felicius]
fecilius
t
corr.
t
5
ueniunt]
crescunt
η
4
55
arborei fetus alibi atque iniussa uirescunt
fetus?…?uirescunt]
haec uerba (et u.
56)
deficiunt/perierunt in
d
uirescunt]
uerescunt
c
ac
r
ac
56
gramina. nonne uides, croceos ut Tmolus odores,
#
hic u. deficit/periit in
d
nonne]
none
v
ac
croceos]
croce/u/s
a
ac
ut Tmolus]
ut molus
e
ac
f
ac
g
2
h
ac
i
ac
k
pc
r
v
z
2
δ
ac
ε
corr.
r
1
ε
1
ut molos
g
k
ut tmolos
r
pc
y
ac
ut
[
t
]
mo
[
l
]
lus
c
deficit
d
ut
[
.
]
molus
j
ut ut molus
l
ac
miti tmolius
t
ut molis
z
ut moles
γ
ut timolus
n
ac
57
India mittit ebur, molles sua tura Sabaei,
#
hic u.
periit in
v
suppl.
v
3
mittit]
mittat
c
ac
r
ac
z
2
Sabaei]
sabae
[
.
]
i
a
58
at Chalybes nudi ferrum, uirosaque Pontus
Chalybes]
chalibes
b
c
e
v
γ
ac
calibes
h
litt.
b
i.r.
r
uirosaque]
u
[
u
]
rosaque
a
ac
litt.
-saque
i.r.
r
59
castorea, Eliadum palmas Epiros equarum?
castorea]
Castorea
[
.
]
v
Eliadum]
heliadum
e
v
[
p
]
eliadum
k
Epiros]
epi(/y)rus
d
k
pc
v
pc
x
2
n
3
ε
ephyrus
i
ac
equarum]
[
.
]
equarum
a
[
s
]
equarum
f
aquarum
i
ac
aequarum
b
ac
r
60
continuo has leges aeternaque foedera certis
continuo]
continuo
[
s
]
a
leges]
lege
a
ac
61
imposuit natura locis, quo tempore primum
imposuit]
inposuit
c
g
i
k
l
r
pc
s
x
y
z
δ
γ
exposuit
b
ac
nam posuit
f
ac
litt.
in-
i.r.
r
62
Deucalion uacuum lapides iactauit in orbem,
Deucalion]
deocalion
h
ac
iactauit]
iactabit
γ
63
unde homines nati, durum genus. ergo age, terrae
age]
a
[
t?
]
ge
r
64
pingue solum primis extemplo a mensibus anni
extemplo]
extimplo
c
ac
d
ac
e
k
pc
l
n
pc
η
exemplo
j
ac
r
ac
v
ac
n
a]
om.
b
ac
c
r
ac
n
a mensibus]
[
....
]
sibus
e
65
fortes inuertant tauri, glaebasque iacentis
inuertant]
incertant
j
iacentis]
iacentes
a
b
d
e
f
g
h
i
j
pc
k
l
t
v
x
y
z
n
δ
ε
η
γ
i/./centes
r
ac
? iacentem
γ
ac
66
puluerulenta coquat maturis solibus aestas;
coquat]
quoquat
g
ac
co
[
c
]
at
l
ac
coq(ue)
z
ac
aestas]
aetas
c
ac
r
ac
67
at si non fuerit tellus fecunda, sub ipsum
at]
ad
r
ac
at
[
q(ue)
]
y
et
ε
si]
om.
k
suppl.
k
1
ipsum]
ipsam
h
68
Arcturum tenui sat erit suspendere sulco:
sulco]
solco
y
ac
69
illic, officiant laetis ne frugibus herbae,
officiant]
offiant
y
ac
laetis]
[
.
]
laeti
[
.
]
k
ac
herbae]
h
[
a
]
erbae
y
erbae
γ
ac
70
hic, sterilem exiguus ne deserat umor harenam.
hic]
h
[
.
]
ic
v
deserat]
derat
c
ac
umor]
humor
a
b
c
d
e
e
pc
f
1
g
h
pc
i
j
k
r
s
t
v
y
z
n
δ
η
γ
harenam]
arenam
b
h
i
j
s
t
ac
δ
harenan
γ
71
Alternis idem tonsas cessare noualis
tonsas]
tosas
ε
ac
cessare]
cessere
γ
noualis]
nouales
a
b
d
e
f
ac
g
h
i
ac
k
l
r
pc
s
x
y
n
δ
ε
η
no
[
.
]
uales
j
v
noualles
z
72
et segnem patiere situ durescere campum;
et]
aut
d
l
z
et
l
1
segnem]
segn
[
i
]
em
y
73
aut ibi flaua seres mutato sidere farra,
ibi]
ubi
r
ac
flaua]
fluua
c
ac
flaba
i
seres]
[
cer
]
es
v
sidere]
sidera
s
ac
74
unde prius laetum siliqua quassante legumen
prius]
pius
g
ac
laetum]
om.
g
suppl.
g
2
siliqua]
siqua
v
si
[
a
]
liqua
y
legumen]
ligemen
f
ligumen
f
2
legu(m)
v
ac
75
aut tenuis fetus uiciae tristisque lupini
tenuis]
tenues
b
d
g
pc
l
x
2
z
ε
pc
uiciae]
uitiae
b
ac
tristisque]
tristique
c
ac
y
ac
76
sustuleris fragilis calamos siluamque sonantem.
fragilis]
fragiles
b
d
e
f
g
h
i
pc
j
l
s
v
pc
x
2
z
n
δ
ε
η
calamos]
ca
[
.
]
lamos
r
siluamque]
siluanque
v
sonantem]
sonan
[
e?
]
tem
k
77
urit enim lini campum seges, urit auenae,
auenae]
aue
[
.
]
nae
r
78
urunt Lethaeo perfusa papauera somno:
Lethaeo]
loeteo
s
79
sed tamen alternis facilis labor, arida tantum
facilis]
faci'li's
z
arida]
aridam
s
2
tantum]
tantam
z
ac
80
ne saturare fimo pingui pudeat sola neue
pudeat]
pudaeat
γ
81
effetos cinerem immundum iactare per agros.
effetos]
effe
[
c
]
tos
k
t
z
effectos
γ
immundum]
inmundum
a
b
c
d
pc
e
g
j
k
l
s
t
v
y
z
δ
ε
η
γ
i
[
m
]
mundum
d
82
sic quoque mutatis requiescunt fetibus arua,
#
hunc u. (usque ad u. 84) om.
r
suppl.
r
2
mutatis]
motatis
l
ac
requiescunt]
riquiescunt
a
ac
83
nec nulla interea est inaratae gratia terrae.
#
hunc u. om.
r
suppl.
r
2
nulla]
ulla
j
ac
84
saepe etiam sterilis incendere profuit agros
#
hunc u. om.
r
suppl.
r
2
sterilis]
steriles
a
b
c
d
e
f
pc
g
h
i
j
k
l
r
1
s
t
v
y
z
n
δ
ε
η
γ
incendere]
exurere
a
2
?(v)
85
atque leuem stipulam crepitantibus urere flammis:
crepitantibus]
crepantibus
x
ac
flammis]
flammi
[
.
]
a
ac
86
siue inde occultas uiris et pabula terrae
#
hunc u. om.
z
suppl.
z
2
occultas]
ocultas
h
z
hoccultas
s
v
uiris]
uires
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
r
pc
s
t
pc
v
x
y
z
2
n
δ
ε
η
γ
87
pinguia concipiunt, siue illis omne per ignem
pinguia]
pingui
v
siue illis]
siuellis
r
ac
illis]
ollis
l
ac
omne]
omne
[
m
]
r
88
excoquitur uitium atque exsudat inutilis umor,
excoquitur]
exquoquitur
e
g
h
s
v
excocitur
l
ac
r
ac
ex
[
..
]
quitur
t
ac
exsudat]
ex
[
.s?
]
udat
n
umor]
humor
a
pc
c
d
e
f
i
j
k
l
s
t
pc
v
4
y
n
δ
ε
3
η
/a/mor
ε
ac
om.
v
suppl.
v
4
89
seu pluris calor ille uias et caeca relaxat
pluris]
plures
a
ac
b
d
pc
g
pc
h
pc
j
pc
s
pc
x
2
n
ac
δ
ε
η
90
spiramenta, nouas ueniat qua sucus in herbas,
spiramenta]
spiramanta
v
pc
sucus]
su'c'cus
z
herbas]
erbas
e
ac
s
herbis
v
corr.
v
4
91
seu durat magis et uenas astringit hiantis,
uenas]
uen/./es
g
ac
astringit]
adstringit
a
d
e
i
r
t
y
z
n
γ
ad's't'r'ingit
c
hiantis]
hiantes
a
b
ac
c
d
e
f
g
h
i
ac
j
k
l
r
pc
v
ac
x
z
n
δ
η
ientis
s
iantis
s
1
iantes
s
2
92
ne tenues pluuiae rapidiue potentia solis
tenues]
tenuis
g
ac
k
ac
s
1
y
η
tenui
s
corr.
s
2
?(tenu)es
η
2
?(v)
pluuiae]
i.r.
k
fluuiae
s
corr.
s
2
plu
[
.
]
uiae
v
rapidiue]
rapidique
γ
potentia]
potentie
z
ac
93
acrior aut boreae penetrabile frigus adurat.
#
hunc u. om.
r
suppl.
r
1
penetrabile]
p
[
a
]
enetrabile
f
penatrabile
r
1
adurat]
aduret
a
r
1
corr.
a
3
r
3
aduret siccet
a
2
? incendat
r
3
adurat]
aduret siccet
a
2
incendat
r
3
94
multum adeo, rastris glaebas qui frangit inertis
adeo]
ado
y
ac
glaebas]
gl(a)ebes
f
ac
h
ac
j
ac
gl
[
.
]
bas
e
qui]
que
r
ac
inertis]
inertes
a
pc
b
d
e
f
g
h
i
ac
j
l
r
pc
s
v
ac
x
y
z
n
η
'in'hertes
c
inhertis
t
inhertes
δ
95
uimineasque trahit cratis, iuuat arua, neque illum
uimineasque]
uiminiasque
h
ac
uimineasquae
y
trahit]
trait
h
ac
y
pc
z
η
cratis]
crates
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
r
s
t
v
x
y
z
n
δ
ε
η
grates
γ
arua]
erua
s
ac
neque]
ne
[
u
]
-
y
corr. inter scribendum
y
1
96
flaua Ceres alto nequiquam spectat Olympo;
Ceres]
[
.
]
cres
s
corr.
s
2
nequiquam]
nequicquam
e
s
spectat]
[
..
]
pectat
f
ac
expectat
s
Olympo]
olymp
[
h
]
o
a
97
et qui, proscisso quae suscitat aequore terga,
proscisso]
prosciso
f
pc
z
quae]
qui
γ
aequore]
aequor
[
a?
]
b
ac
aequora
r
ac
terga]
tergit
g
ac
98
rursus in obliquum uerso perrumpit aratro
obliquum]
oblicum
g
h
j
ε
obliqum
f
obl
[
u.
]
quum
y
obliquom
γ
uerso]
uersa
γ
ac
perrumpit]
perrumpet
b
ac
99
exercetque frequens tellurem atque imperat aruis.
exercetque]
exercetqu
[
a
]
e
k
aruis]
arus
γ
100
  Umida solstitia atque hiemes orate serenas,
Umida]
humida
c
d
e
f
2
h
j
ac
s
t
z
n
solstitia]
soltitia
a
ac
solstia
z
ac
sol
[
i
]
stitia
γ
atque hiemes]
atque hiemes
[
atque
]
γ
101
agricolae: hiberno laetissima puluere farra,
hiberno]
iberno
h
j
pc
laetissima]
laetissime
r
ac
102
laetus ager; nullo tantum se Mysia cultu
Mysia]
i.r.
b
moesia
b
2
c
d
e
g
h
i
j
k
r
pc
s
x
y
n
δ
ε
m(a)esia
l
ac
t
pc
z
n
moes
[
e?
]
ia
f
m
[
.
]
sia
r
m/i/sia
v
m'o'esia
v
4
misia
η
moe(sia)
a
3
?(v)
cultu]
i.r.
b
corr.
b
2
cu
[
..
]
tu
f
ac
103
iactat et ipsa suas mirantur Gargara messis.
mirantur]
miratur
r
ac
Gargara]
garga'ra'
δ
messis]
misses
f
messis
r
ac
messes
v
n
104
quid dicam, iacto qui semine comminus arua
dicam]
dica
[
e
]
a
ac
iacto]
iactet
z
comminus]
t
pc
?(commistus) cominus
c
conminus
γ
105
insequitur cumulosque ruit male pinguis harenae,
cumulosque]
comulosque
h
ac
i
ac
l
ac
cumolosque
c
ac
male]
mal
[
.
]
e
r
pinguis]
pingu'i's
c
harenae]
aren(a)e
b
pc
c
ac
e
h
r
s
x
ε
ac
γ
106
deinde satis fluuium inducit riuosque sequentis,
inducit]
om.
h
suppl.
h
1
sequentis]
sequentes
a
pc
b
c
d
e
g
h
i
ac
l
r
pc
v
pc
x
z
n
δ
ε
η
107
et cum exustus ager morientibus aestuat herbis,
exustus]
exu's'tus
k
ager]
om.
t
suppl.
t
3
aier
ε
ac
ager?…?herbis]
i.r.
y
2
aestuat]
h(a)estuat
c
h
s
[
h
]
aestuat
b
herbis]
herbas
γ
108
ecce supercilio cliuosi tramitis undam
undam]
ondam
k
pc
109
elicit? illa cadens raucum per leuia murmur
elicit]
e
[
t
]
licit
a
cadens]
cades
r
ac
110
saxa ciet, scatebrisque arentia temperat arua.
scatebrisque]
satebrisque
f
corr.
f
2
scatebris
l
corr
.
l
2
temperat]
temperet
f
l
ac
y
ac
111
quid qui, ne grauidis procumbat culmus aristis,
grauidis procumbat]
graui
[
...
]
procumbat
b
ac
grauidi cumbat
r
ac
procumbat]
procumbet
d
ac
l
ac
z
aristis]
'a'ristis
h
112
luxuriem segetum tenera depascit in herba,
luxuriem]
luxoriem
h
l
ac
r
ac
segetum]
seget
[
.
]
b
ac
segetem
t
ac
depascit]
dapascit
g
ac
depassit
ε
ac
herba]
erba
g
113
cum primum sulcos aequant sata, quique paludis
sulcos]
ulcos
y
ac
sulcus
γ
ac
paludis]
palodes
γ
paludes
n
γ
pc
114
conlectum umorem bibula deducit harena?
conlectum]
collectum
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
s
t
v
y
z
δ
ε
η
γ
conllectum
r
collectumque
x
umorem]
humorem
b
c
d
e
f
h
i
j
k
l
s
t
v
pc
z
n
δ
η
deducit]
diducit
b
ac
harena]
arena
b
c
h
j
k
ε
ac
115
praesertim incertis si mensibus amnis abundans
#
hic u. periit in
v
suppl.
v
3
si]
om
.
δ
suppl. hic
δ
2
post
mensibus
suppl.
(s(cilicet) "si")
δ
3
amnis]
amis
f
ac
annis
v
3
abundans]
habundans
i
ac
x
116
exit et obducto late tenet omnia limo,
exit]
exiit
γ
obducto]
obducta
b
corr.
b
2
late tenet]
laten et
a
ac
tenet]
[
si
]
tenet
s
117
unde cauae tepido sudant umore lacunae?
unde]
nnde
y
ac
umore]
humore
c
d
e
pc
f
j
s
t
v
pc
y
pc
z
n
δ
ε
η
118
 Nec tamen, haec cum sint hominumque boumque labores
sint]
s
[
.
]
nt
b
ac
hominumque]
hominumquum
f
ac
boumque]
bo
[
u
]
umque
f
y
labores]
om.
γ
119
uersando terram experti, nihil improbus anser
experti]
exper
a
ac
expeti
f
ac
improbus]
inprobus
a
b
c
e
k
r
v
y
δ
ε
γ
120
Strymoniaeque grues et amaris intiba fibris
Strymoniaeque]
strimoniaeque
c
e
l
v
strimoniaeeque
s
z
ac
strimoniae quae
g
strimonaeque
ε
ac
strymonniaeque
γ
intiba]
intiba
[
.
]
f
121
officiunt aut umbra nocet. pater ipse colendi
officiunt]
efficiunt
ε
pater]
pater
[
....
]
k
122
haud facilem esse uiam uoluit, primusque per artem
haud]
haut
e
η
?aud
v
ac
γ
pc
aut
γ
non
d
2
esse uiam]
uiam esse
j
ac
uiam]
om.
k
suppl.
k
2
artem]
arten
γ
ac
haud]
non
d
2
123
mouit agros, curis acuens mortalia corda
acuens]
acues
g
mortalia]
mordalia
ε
ac
124
nec torpere graui passus sua regna ueterno.
torpere]
torpore
h
ac
i
ac
passus]
passus est
z
125
ante Iouem nulli subigebant arua coloni;
nulli]
nulli
[
s
]
l
subigebant]
subiebant
ε
126
ne signare quidem aut partiri limite campum
ne]
nec
a
3
c
d
e
g
i
j
ac
k
l
r
pc
s
pc
v
y
z
n
pc
δ
ε
η
?
127
fas erat: in medium quaerebant, ipsaque tellus
128
omnia liberius nullo poscente ferebat.
ferebat]
fereba
[
n
]
t
j
129
ille malum uirus serpentibus addidit atris
130
praedarique lupos iussit pontumque moueri,
praedarique]
praedariqu
[
a
]
e
k
lupos]
lupus
b
ac
pontumque]
potumque
k
ac
131
mellaque decussit foliis ignemque remouit
132
et passim riuis currentia uina repressit,
#
hunc u. iterauit
c
deleuit
c
pc
?
currentia]
curentia
y
repressit]
i.r.
t
reprassit
r
repra'e'ssit
r
pc
represit
z
133
ut uarias usus meditando extunderet artis
uarias]
uarios
e
pc
t
ac
ua'rias'
h
extunderet]
extuderet
f
h
ac
i
ac
t
γ
excuderet
b
ac
r
ac
extu
[
.
]
d
[
.
]
ret
a
ac
ex
[
.
]
tuderet
g
ac
extu
[
n
]
deret
ε
artis]
artes
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
r
pc
s
t
v
x
y
z
n
δ
ε
η
134
paulatim et sulcis frumenti quaereret herbam,
quaereret]
quaerere
b
ac
135
ut silicis uenis abstrusum excuderet ignem.
ut]
ut
[
..
]
f
at
j
et
z
2
abstrusum]
abstrussum
l
inclusum uel absconsum
δ
2
excuderet]
excuteret
r
ac
extuderet
t
pc
abstrusum]
inclusum uel absconsum
δ
2
136
tunc alnos primum fluuii sensere cauatas;
alnos]
alnus
f
ac
primum fluuii]
fluuii primum
c
d
f
g
h
i
k
l
t
x
y
z
δ
ε
η
fluuii]
fluuiis
γ
cauatas]
cauates
f
ac
137
nauita tum stellis numeros et nomina fecit
nomina]
nomine
y
ac
138
Pleiadas, Hyadas, claramque Lycaonis Arcton;
Pleiadas]
pli(/y)adas
a
3
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
s
t
v
x
y
z
n
δ
ε
η
pl
[
..
]
adas
a
pl
[
e
]
iadas
r
Hyadas]
yadas
b
pc
hiades
ε
et hiadas
η
claramque]
clarumque
c
i
l
ac
t
ac
clara
[
s?
]
que
f
ac
Lycaonis]
lycaoni
[
u
]
s
b
lyc/./
[
.
]
onis
r
ac
Arcton]
arcon
g
arton
g
pc
139
tum laqueis captare feras et fallere uisco
tum]
tunc
c
h
140
inuentum et magnos canibus circumdare saltus;
canibus]
cabus
b
ac
circumdare saltus]
circumdares a/./t
g
ac
141
atque alius latum funda iam uerberat amnem
alius]
alios
i
iam]
tam
n
ac
γ
uerberat]
uerberet
v
corr.
v
1
amnem]
amen
f
ac
142
alta petens, pelagoque alius trahit umida lina;
alius]
al
[
.
]
ius
y
umida]
humida
a
c
d
e
i
j
k
s
t
v
pc
y
pc
z
n
δ
ε
η
143
tum ferri rigor atque argutae lammina serrae
argutae]
arguta
γ
ac
lammina]
lamina
b
ac
c
e
i
v
n
serrae]
sarrae
f
ac
144
- nam primi cuneis scindebant fissile lignum -
#
hic u. periit in
v
suppl.
v
3
primi]
primum
a
3
c
f
g
1
h
i
j
k
r
pc
s
v
3
x
ac
y
n
?
cuneis]
cunei
r
ac
scindebant]
findebant
r
sindebant
ε
ac
fissile]
i.r.
g
fisile
e
145
tum uariae uenere artes. labor omnia uicit
uenere]
[
e
]
uenere
r
artes]
om.
h
ε
suppl.
h
2
ε
1
omnia]
omni
r
ac
uicit]
uincit
d
f
1
j
ac
s
x
y
2
n
1
η
ui
[
.
]
cit
c
uincit
e
2
?(v)
146
improbus et duris urgens in rebus egestas.
improbus]
inprobus
c
k
t
y
δ
ε
γ
improbos
f
ac
duris]
durus
a
ac
urgens]
urguens
b
ac
g
l
s
t
v
ac
z
n
1
ε
[
s
]
urgens
a
argens
r
ac
egestas]
aegestas
b
ac
f
ac
i
147
prima Ceres ferro mortalis uertere terram
ferro]
ferre
y
ac
mortalis]
mortales
a
3
b
c
d
e
f
g
h
i
k
l
r
pc
s
t
pc
v
x
y
z
n
δ
ε
η
148
instituit, cum iam glandes atque arbuta sacrae
instituit]
intuit
y
corr.
y
2
iam]
om.
r
ac
atque]
om.
f
suppl.
f
1
149
deficerent siluae et uictum Dodona negaret.
uictum]
ui
[
n
]
ctum
l
Dodona]
dona
v
corr.
v
1
150
mox et frumentis labor additus, ut mala culmos
frumentis]
f
[
l
]
umentis
y
ac
frumenti
γ
151
esset robigo, segnisque horreret in aruis
robigo]
rubigo
a
pc
b
c
d
e
f
2
g
h
i
j
k
l
s
v
y
z
n
δ
η
*
γ
3
rugo
f
horreret]
orreret
ε
152
carduus: intereunt segetes, subit aspera silua
silua]
silue
f
ac
153
lappaeque tribolique, interque nitentia culta
lappaeque]
lapp(a)e quae
f
ac
s
pc
tribolique]
tribulique
a
3
b
pc
c
d
e
f
h
i
j
k
pc
l
r
pc
s
t
pc
v
x
y
z
n
culta]
culto
[
r
]
v
ac
154
infelix lolium et steriles dominantur auenae.
dominantur]
dominatur
g
ac
155
quod nisi et adsiduis herbam insectabere rastris,
adsiduis]
assiduis
b
c
d
pc
g
2
h
j
l
pc
s
t
v
n
pc
δ
ε
assiduus
η
*
assiduis
e
2
?(v)
herbam]
i.r.
c
t
terram
d
ac
g
l
ac
t
5
n
ε
[
terr?
]
am
a
corr.
a
3
d
2
terram
e
2
rastris]
ratris
r
ac
rasti
γ
herbam]
terram
e
2
156
et sonitu terrebis auis, et ruris opaci
auis]
aues
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
r
s
t
v
x
y
z
n
δ
ε
γ
157
falce premes umbras uotisque uocaueris imbrem,
premes]
primes
a
ac
umbras]
umbram
f
δ
γ
uotisque]
uo
[
..
]
tisque
e
uocaueris]
uocaberis
b
2
c
ac
d
ac
j
ac
r
v
ε
pc
?(uoca)u(eris)
b
2
?(v)
158
heu magnum alterius frustra spectabis aceruum
spectabis]
expectabis
b
h
aspectabis
e
v
[
a
]
spectabis
a
aceruum]
acerum
c
ac
acerbum
i
litt.
-ruum
i.r.
z
159
concussaque famem in siluis solabere quercu.
concussaque]
concussa
[
m
]
que
r
in]
om.
n
solabere]
so
[
l?
]
labere
h
solhabere
z
ac
solauere
δ
160
Dicendum et quae sint duris agrestibus arma,
#
ante hunc u.
hic titulus:
de instrumentis aratri nunc dicit
inscriptus est in
e
duris]
du
[
..
]
s
a
ac
arma]
ar/u/a
r
ac
161
quis sine nec potuere seri nec surgere messes:
quis sine]
qui sine
z
ac
potuere]
poture
b
ac
potueri
γ
seri]
sere
a
ac
surgere]
surge
d
ac
162
uomis et inflexi primum graue robur aratri,
inflexi]
infelixi
e
ac
inf
[
.
]
lexi
f
robur]
robor
e
163
tardaque Eleusinae matris uoluentia plaustra,
164
tribulaque traheaeque et iniquo pondere rastri;
tribulaque]
tribul(a)eque
a
3
e
r
2
v
tribulaqu
[
a
]
e
a
tribolaque
r
tribula quae
v
pc
?(tribul)a
e
2
?(v)
traheaeque]
trah(a)eque
c
e
f
g
i
ac
j
ac
k
ac
l
ac
t
v
x
y
z
δ
ε
γ
trah
[
a
]
equ
[
a
]
e
a
trahe'ae'que
h
tracheque
η
*
?
rastri]
rastri
[
s
]
a
165
uirgea praeterea Celei uilisque supellex,
uirgea]
uirga
f
ac
uirge
v
ac
Celei]
caelei
h
x
cel
[
.
]
a
ac
caelaei
g
uilisque]
uilisqu
[
a
]
e
a
supellex]
suppellex
a
c
e
f
ac
i
ac
j
pc
k
l
v
x
ac
η
*
supelex
r
ac
n
ac
su
[
.
]
pellex
h
suplex
j
su
[
p
]
pellex
t
166
arbuteae crates et mystica uannus Iacchi.
crates]
crates
[
.
]
a
grates
γ
Iacchi]
iachi
c
d
l
s
ac
z
δ
ε
η
*
hiacchi
g
iacc
.hi
t
ac
iahcci
y
ac
167
omnia quae multo ante memor prouisa repones,
quae]
q(ue)
a
g
ac
v
ac
y
ac
168
si te digna manet diuini gloria ruris.
te]
tibi
η
*
diuini]
dium
γ
169
continuo in siluis magna ui flexa domatur
#
ante hunc spatium unius uersus uerbo
se
incipientis reliquit
ε
domatur]
dom
[
.
]
tur
b
ac
domat
g
ac
litt.
-at-
i.r.
r
170
in burim et curui formam accipit ulmus aratri.
in burim]
im burim
l
v
ac
burim]
b'u'rim
c
formam]
om.
l
z
ac
suppl
.
l
2
accipit]
accepit
b
ac
ulmus]
ulnus
l
ac
ulmos
γ
171
huic a stirpe pedes temo protentus in octo,
a]
ab
b
n
a
[
.
]
r
om.
z
ac
protentus]
protenus
f
ac
x
ac
172
binae aures, duplici aptantur dentalia dorso.
duplici]
dupli
r
ac
aptantur]
aptentur
j
ac
r
ac
v
pc
dentalia]
dentilia
l
ac
173
caeditur et tilia ante iugo leuis altaque fagus
caeditur]
ceditur
e
v
editur
y
ac
tilia]
talia
γ
ac
174
stiuaque, quae currus a tergo torqueat imos,
quae]
om.
b
r
corr.
b
2
r
3
q(ue)
g
ac
s
2
y
ac
que
ε
currus]
cursus
g
r
ac
a tergo]
a
[
.
]
cergo
f
ac
torqueat]
torquat
g
ac
imos]
[
h
]
imos
ε
175
et suspensa focis explorat robora fumus.
suspensa]
susp
[
s?
]
ensa
r
explorat]
exploret
c
d
pc
f
g
h
j
k
s
pc
t
pc
v
pc
x
y
z
n
δ
ε
η
*
?(explor)e(t)
e
2
?(v)
176
Possum multa tibi ueterum praecepta referre,
ueterum]
uerum
f
corr.
f
1
referre]
referr
[
a?
]
e
r
refere
ε
ac
referrae
γ
177
ni refugis tenuisque piget cognoscere curas.
tenuisque]
tenuesque
b
pc
c
pc
d
pc
n
δ
η
*
178
area cum primis ingenti aequanda cylindro
area]
a
[
e
]
rea
δ
cum]
tum
g
pc
z
2
primis]
primum
a
3
c
e
f
g
pc
h
i
ac
j
pc
r
pc
s
pc
v
z
δ
? prim
[
is
]
j
r
?primi
[
..
]
d
ac
primis
j
3
?(v)
aequanda]
aequando
a
ac
r
ac
litt.
ae-
i.r.
k
ae
s
corr.
s
1
est aequanda
x
2
cylindro]
chi(/y)lindro
x
2
z
2
δ
ε
c'h'ylindro
c
179
et uertenda manu et creta solidanda tenaci,
et?1]
e
f
ac
i.r.
r
ac
s
uertenda]
uertemda
f
ac
et?2]
i.r.
r
tenaci]
tenace
a
ac
b
ac
180
ne subeant herbae neu puluere uicta fatiscat.
fatiscat]
fitescat
a
ac
fatescat
v
ac
181
tum uariae inludant pestes: saepe exiguus mus
tum]
tunc
f
h
ac
inludant]
inludunt
b
pc
c
g
ac
i
ac
k
s
t
2
v
x
y
z
illudunt
h
pc
j
pc
ε
η
*
illudant
h
n
pc
δ
inlud
[
.
]
nt
b
illud/e/nt
j
inludent
x
2
nocent
t
2
y
2
noceant
f
2
n
2
iocent (ue)l exeant
δ
2
exiguus]
exuguus
b
ac
inludant]
nocent
t
2
y
2
noceant
f
2
n
2
iocent (ue)l exeant
δ
2
182
sub terris posuitque domos atque horrea fecit,
posuitque]
posuit quae
b
ac
domos]
domus
a
e
r
ε
γ
horrea]
orrea
c
x
ac
γ
183
aut oculis capti fodere cubilia talpae,
fodere]
fo
[
e
]
dere
h
j
184
inuentusque cauis bufo et quae plurima terrae
bufo]
bubo
l
ac
bu
[
.
]
o
v
corr.
v
1
buffo
ε
et]
e't'
h
quae]
q(ue)
z
ac
185
monstra ferunt, populatque ingentem farris aceruum
populatque]
popula
[
n
]
tque
r
186
curculio atque inopi metuens formica senectae.
curculio]
gurgulio
d
l
ac
z
η
*
curgulio
a
ac
t
z
curculeo
b
ac
circulo
s
circulio
s
pc
gurculio
δ
cf. Seru. ad loc.: "Varro dicit nomen per antistoechon dictum, quasi gurgulio, quoniam paene nihil est nisi guttur"
senectae]
senetae
f
ac
187
contemplator item, cum se nux plurima siluis
nux]
litt.
-x
i.r.
z
188
induet in florem et ramos curuabit olentis:
induet]
inducet
z
induit
γ
et]
om.
b
suppl.
b
2
ramos]
romos
k
ac
r/./m/u/s
γ
ac
curuabit]
curuauit
a
ac
b
ac
olentis]
olentes
a
c
d
e
f
g
h
i
ac
j
pc
k
pc
l
r
pc
s
v
x
z
n
δ
ε
?
189
si superant fetus, pariter frumenta sequentur
superant]
superat
b
r
n
corr.
b
3
r
2
pariter]
pari
f
ac
sequentur]
sequenter
j
ac
190
magnaque cum magno ueniet tritura calore;
magnaque]
magna
[
.
]
que
f
g
ueniet]
ueniat
i
ac
s
191
at si luxuria foliorum exuberat umbra,
at]
a
[
u
]
t
f
a
[
d
]
r
luxuria]
luxoria
a
ac
d
ac
h
ac
l
ac
luxuries
b
3
exuberat]
exsuperat
i
exuberit
z
ac
192
nequiquam pinguis palea teret area culmos.
nequiquam]
nequi
[
c
]
quam
δ
pinguis]
pingues
a
3
c
e
f
g
pc
h
ac
i
j
v
x
y
n
δ
palea]
paleae
a
ac
d
pc
η
*
palea
[
.
]
r
?
palee
n
2
?(v)
teret]
terit
b
ac
r
ac
193
semina uidi equidem multos medicare serentis,
#
hunc u. (et u. 144) i.r. habet
b
equidem]
litt.
e-
i.r.
f
serentis]
serentes
a
3
b
c
d
e
f
g
pc
h
i
j
r
pc
s
pc
v
x
y
n
δ
ε
ferentes
g
ac
?
194
et nitro prius et nigra perfundere amurca,
#
hunc u. i.r. habet
b
prius]
pius
y
ac
perfundere]
profundere
γ
ac
amurca]
amurga
γ
195
grandior ut fetus siliquis fallacibus esset
grandior]
gra'n'dior
j
grandor
e
ac
fetus]
foetus
a
3
fallacibus]
falacibus
r
ac
196
et quamuis igni exiguo properata maderent.
#
hunc u. om.
y
suppl.
y
3
exiguo]
exigoo
r
ac
maderent]
aderent
b
ac
197
uidi lecta diu et multo spectata labore
lecta]
lecto
k
ac
et]
om.
s
multo spectata]
multo expectata
b
mul't'o spectata
h
multos peccata
r
ac
multo
[
s
]
spectata
v
multispectata
γ
ac
labore]
lebore
g
ac
k
ac
[
..
]
labore
r
198
degenerare tamen, ni uis humana quotannis
uis]
ui
γ
ac
quotannis]
quodannis
y
pc
199
maxima quaeque manu legeret. sic omnia fatis
manu]
anu
b
ac
man
[
.
]
u
z
legeret]
legerit
d
pc
f
h
i
j
ac
s
pc
x
2
legere
[
n
]
t
a
leger/it/
j
ac
?
fatis]
satis
g
ac
200
in peius ruere ac retro sublapsa referri,
ruere]
uere
γ
ac
ac]
et
b
c
f
g
h
j
k
r
x
corr.
j
2
hac
y
?
201
non aliter quam qui aduerso uix flumine lembum
qui]
qui
[
.
]
c
aduerso]
aduersu
f
ac
adiuerso
v
uix]
om.
a
h
suppl.
a
3
h
2
lembum]
bembum
o
ac
lembun
γ
202
remigiis subigit, si bracchia forte remisit,
remigiis]
remigus
f
ac
remigi'i's
c
subigit]
sub'i'git
e
ε
subiit
f
ac
si]
sibi
g
ac
bracchia]
brachia
a
b
d
e
f
g
h
i
j
k
l
r
s
pc
t
v
y
z
n
ac
o
δ
ε
η
*
bracha
s
ac
203
atque illum in praeceps prono rapit alueus amni.
in]
om.
s
suppl.
s
1
204
Praeterea tam sunt Arcturi sidera nobis
tam]
tam
[
.
]
h
Arcturi]
a'r'cturi
l
205
Haedorumque dies seruandi et lucidus Anguis,
Haedorumque]
hae
[
.
]
orumque
a
ac
seruandi]
seruanda
z
2
seruandi?…?Anguis]
dies et lucidus anguis seruandi
η
*
?(ac)
lucidus]
luci
[
.
]
us
k
ac
Anguis]
An
[]
uis
n
206
quam quibus in patriam uentosa per aequora uectis
uectis]
om.
f
uectos
f
1
corr.
f
2
uictis
a
ac
uectes
b
ac
ue
z
ac
207
pontus et ostriferi fauces temptantur Abydi.
ostriferi]
obstriferi
γ
fauces]
faucis
c
ac
temptantur]
tem'p'tantur
g
temtantur
h
Abydi]
abidi
f
ac
s
abhydi
γ
208
libra die somnique pares ubi fecerit horas,
die]
die
[
s?
]
b
die
[
s
]
g
die
[
i
]
r
pro diei
c
2
r
3
somnique]
sompnique
η
*
fecerit]
ferit
f
ac
die]
pro diei
c
2
r
3
209
et medium luci atque umbris iam diuidit orbem,
luci]
luci
[
s
]
j
diuidit]
diuidet
b
h
pc
j
r
ac
o
η
*
γ
di
[
.
]
f
ac
orbem]
horbem
r
210
exercete, uiri, tauros, serite hordea campis
exercete]
[
et
]
exercete
r
ac
hordea]
ordea
f
h
s
ε
campis]
canpis
r
ac
211
usque sub extremum brumae intractabilis imbrem;
usque]
u
[
.
]
sque
j
extremum]
exmum
f
corr.
f
1
imbrem]
imbren
γ
212
nec non et lini segetem et Cereale papauer
lini]
ligni
e
segetem]
segete
r
ac
Cereale]
ceriale
a
b
g
ac
i
ac
r
ac
γ
ac
?creale
f
ac
ce
[
te
]
reale
s
papauer]
ppauer
b
ac
213
tempus humo tegere et iamdudum incumbere aratris,
humo]
umo
a
ac
tegere]
teger
z
ac
et]
e
y
ac
incumbere]
incumbere
[
s
]
a
incumb
[
.
]
ere
c
aratris]
i. r.
b
rastris
d
g
l
t
x
2
z
'a'ratris
k
? aratris
t
5
?(v)
214
dum sicca tellure licet, dum nubila pendent.
215
uere fabis satio; tum te quoque, medica, putres
fabis]
fauis
o
η
*
tum]
tunc
d
t
cum
j
ac
r
ac
tum te]
tum
[
.
]
te
e
medica]
media
l
ac
putres]
putris
a
ac
d
g
pc
k
l
t
ac
z
216
accipiunt sulci et milio uenit annua cura,
accipiunt]
accipiant
c
ac
n
η
*
? accipient
o
δ
#
hunc u. post u. 217 transposuit
o
milio]
melio
h
ac
mibo
z
ac
217
candidus auratis aperit cum cornibus annum
cum]
cum
z
ac
218
Taurus, et auerso cedens Canis occidit astro.
auerso]
aduerso
n
η
*
cedens]
caedens
t
pc
Canis]
canes
e
ac
occidit]
occidi
z
ac
astro]
astru
a
ac
219
at si triticeam in messem robustaque farra
at]
ac
h
ac
ad
r
triticeam]
triticem
f
corr.
f
1
in]
om.
s
ac
messem]
messam
s
ac
mensem
γ
220
exercebis humum solisque instabis aristis,
humum]
umum
z
solisque]
solis quae
y
ac
instabis]
instabilis
e
instabi
[
lis
]
j
ac
aristis]
ari
[
.
]
tis
b
ac
221
ante tibi Eoae Atlantides abscondantur
Eoae]
eoe
[
.
]
f
ac
[
a?
]
eoae
n
Atlantides]
athlantides
e
s
t
o
δ
η
at'h'lantides
v
n
ath
[
.
]
lantides
a
abscondantur]
abscond
[
.
]
ntur
v
corr.
v
1
abscondentur
γ
222
Cnosiaque ardentis decedat stella Coronae,
Cnosiaque]
gnosiaque
l
n
tnosiaque
f
ac
gnossiaque
h
'g'nosiaque
v
3
ardentis]
ardentes
f
ac
[
..
]
dentis
s
ac
decedat]
decaedat
y
stella]
stell
[
.
]
a
f
223
debita quam sulcis committas semina quamque
debitaquam]
dabit aquam
c
ac
committas]
commitas
e
t
ac
ε
ac
commiitas
b
ac
224
inuitae properes anni spem credere terrae.
inuitae]
in
[
n?
]
uitae
s
inuite
t
?nolente
t
4
properes]
properis
k
ac
γ
pro
[
..
]
peres
r
anni]
a'n'ni
a
annis
z
ac
credere]
crederet
ε
terrae]
terae
ε
ac
inuitae]
nolente
t
4
225
multi ante occasum Maiae coepere; sed illos
Maiae]
ma
[
..
]
b
ac
malae
γ
sed]
se'd'
c
226
exspectata seges uanis elusit auenis.
uanis]
uacuis
i
3
uanit
y
ac
auenis]
aristis
a
ac
n
o
η
?aristis
v
4
?(v)
227
si uero uiciamque seres uilemque phaselum
phaselum]
phasellum
e
pc
l
z
phalesum
v
fascelum
ε
228
nec Pelusiacae curam aspernabere lentis,
Pelusiacae]
plusiace
s
ac
peius iace
ε
ac
aspernabere]
spernabere
r
corr.
r
2
aspernauere
η
229
haud obscura cadens mittet tibi signa Bootes:
haud]
haut
e
f
ac
z
aud
v
aut
γ
mittettibi]
mittetibi
f
ac
r
ac
mittibi
b
ac
mittat
c
ac
Bootes]
boetes
h
ac
l
z
δ
230
incipe et ad medias sementem extende pruinas.
ad]
om.
η
suppl.
η
2
extende]
extende
[
re?
]
a
et tende
t
ac
pruinas]
pruinis
h
corr.
h
1
p
[
e
]
ruinas
r
231
Idcirco certis dimensum partibus orbem
dimensum]
demensum
b
2
l
r
ac
t
y
pc
z
ac
dim
[
i?
]
sum
j
ac
232
per duodena regit mundi sol aureus astra.
duodena]
duode
z
ac
233
quinque tenent caelum zonae: quarum una corusco
#
ante hunc u. titulum
zonae (zone
c
r
) v (quinque
j
) id est (zonae v id est
om.
h
) septentrionalis (septemtrionalis
c
) solstitialis aequinoctialis (aequinostialis
g
) brumalis australis (a
[
.
]
ustralis
c
)
add.
c
f
g
h
j
k
r
x
n
brumalis septentrionalis solstitialis australis equinoctialis
add.
s
nihil in
d
e
t
v
y
z
quarum]
qu/a?/erum
g
ac
una]
ina
γ
ac
corusco]
corco
j
234
semper sole rubens et torrida semper ab igni;
semper?2]
serper
a
igni]
igne
g
2
v
ac
235
quam circum extremae dextra laeuaque trahuntur
trahuntur]
trauntur
b
ac
z
3
tra
z
236
caeruleae, glacie concretae atque imbribus atris;
caeruleae]
cerulea
k
ε
litt.
cae-
ex corr. in
c
caerul
[
a
]
eae
r
cerulea
[
.
]
s
cerulea
[
ae
]
&
t
glacie]
glaci
[
a
]
e
s
t
atris]
om.
r
ac
aetris
γ
ac
237
has inter mediamque duae mortalibus aegris
#
om
.
γ
suppl.
γ
2
#
hunc u. om.
i
suppl.
i
6
mediamque]
mediam quae
b
ac
aegris]
[
...
]
ris
b
ac
agres
r
ac
238
munere concessae diuum, et uia secta per ambas,
munere]
muner
[
a
]
e
b
numere
δ
ac
ambas]
umb
[
r
]
as
r
ac
239
obliquus qua se signorum uerteret ordo.
obliquus]
obliqus
f
ac
oblicus
γ
signorum]
's'ignorum
v
ordo]
hordo
o
240
mundus, ut ad Scythiam Riphaeasque arduus arces
Scythiam]
scithiam
d
h
r
t
δ
γ
1
schi(/y)tiam
c
k
scitiam
z
γ
stytiam
g
cythiam
y
sithiam
ε
Riphaeasque]
rip(a)easque
h
ac
j
ac
y
ac
γ
ripheas
r
arces]
artes
g
ac
241
consurgit, premitur Libyae deuexus in austros.
consurgit]
consurget
z
ac
premitur]
premitur
[
tur?
]
g
pr
[
a
]
emitur
r
deuexus in]
deuexins
j
corr.
j
1
242
hic uertex nobis semper sublimis; at illum
nobis]
om.
g
suppl.
g
2
at]
ad
b
ac
illum]
uerticem
add.
(
scil. ex glossemate
)
g
243
sub pedibus Styx atra uidet Manesque profundi.
#
hunc u. post 244 collocant
l
ac
z
ac
atra]
ata
s
ac
Manesque]
manetque
z
ac
profundi]
profundo
a
ac
244
maximus hic flexu sinuoso elabitur Anguis
sinuoso]
sinuos
s
ac
γ
ac
inuoso
b
ac
sinuso
f
ac
elabitur]
elebitur
s
ac
245
circum perque duas in morem fluminis Arctos,
#
hunc u. (et u. 246) om.
g
suppl.
g
2
circum]
cimcum
f
ac
morem]
mortem
z
ac
Arctos]
arctus
f
ac
γ
ac
246
Arctos Oceani metuentis aequore tingi.
#
hunc u. om.
g
suppl.
g
2
metuentis]
metuentes
b
c
d
f
2
g
pc
h
j
l
r
s
t
x
z
n
o
δ
ε
η
γ
pc
aequore]
aequora
f
ac
h
ac
i
ac
x
ac
tingi]
tingui
l
v
n
ting'u'i
c
tigui
g
ac
247
illic, ut perhibent, aut intempesta silet nox
248
semper et obtenta densentur nocte tenebrae;
obtenta]
obte
[
c?
]
ta
j
ac
optenta
o
densentur]
densantur
c
e
3
y
2
densetur
o
ac
249
aut redit a nobis Aurora diemque reducit,
redit]
re
[
...
]
c
ac
250
nosque ubi primus equis Oriens adflauit anhelis,
equis]
[
a
]
equis
f
Oriens]
origens
s
ac
orioens
s
pc
adflauit]
afflauit
b
2
d
pc
j
l
pc
s
n
pc
o
δ
η
aflauit
y
ac
ε
affl'a'uit
h
a
[
d?
]
flauit
n
anhelis]
hanelis
ε
γ
251
illic sera rubens accendit lumina uesper.
#
hunc u. om.
z
suppl.
z
3
rubens]
rudens
f
ac
252
hinc tempestates dubio praediscere caelo
hinc]
in
s
ac
ninc
δ
ac
dubio]
dubii
b
ac
praediscere]
praedicere
b
ac
253
possumus, hinc messisque diem tempusque serendi,
possumus]
possimus
b
corr.
b
2
messisque]
messesque
f
ac
mesisque
t
mensisque
y
tempusque]
tempestaque
γ
ac
254
et quando infidum remis impellere marmor
infidum]
infimum
n
ac
impellere]
inpellere
c
f
g
j
k
r
y
ε
γ
implere
s
255
conueniat, quando armatas deducere classis,
armatas]
armates
i
armatos
γ
ac
aeratas
a
2
?(v)
deducere]
[
.
]
deducere
y
classis]
classes
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
r
pc
s
t
v
x
y
z
n
o
δ
ε
η
γ
256
aut tempestiuam siluis euertere pinum;
tempestiuam]
te
[
n?
]
pestivam
g
ac
257
nec frustra signorum obitus speculamur et ortus
nec]
ne'c'
c
obitus]
obitum
δ
speculamur]
specula
b
ac
ortus]
hortus
t
258
temporibusque parem diuersis quattuor annum.
temporibusque]
temporibus
k
corr.
k
2
temporibus quae
y
ac
parem]
[
tu
]
parem
e
diuersis]
diuersi's'
h
quattuor]
quattror
f
ac
quatuor
l
ac
259
Frigidus agricolam si quando continet imber,
agricolam]
agriculam
ε
continet]
con
[
.
]
tinet
h
260
multa, forent quae mox caelo properanda sereno,
mox]
om.
g
suppl.
g
2
sereno]
sermo
r
ac
261
maturare datur: durum procudit arator
procudit]
proucit
b
ac
procudt
r
ac
pro
[
f
]
udit
s
ac
arator]
aratro
f
ac
262
uomeris obtunsi dentem, cauat arbore lintres,
obtunsi]
obtusi
b
c
d
pc
h
1
i
2
j
pc
k
pc
s
t
x
y
ac
n
o
δ
ε
obtu
[
s?
]
si
a
ac
obtussi
e
litt.
-si
om.
h
optusi
r
optunsi
r
pc
cauat]
cauet
b
corr.
b
2
cabat
s
ac
lintres]
lyntres
t
n
γ
lintes
f
ac
lint
[
e?
]
res
s
263
aut pecori signum aut numeros impressit aceruis.
pecori]
i.r.
t
pecoris
δ
impressit]
inpressit
a
e
f
h
j
r
s
v
y
ε
γ
264
exacuunt alii uallos furcasque bicornis
exacuunt]
i.r.
t
alii]
alli
z
ac
uallos]
uall/e/s
a
ac
b
ac
furcasque]
furcosque
g
ac
bicornis]
bicornes
a
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
r
pc
s
v
x
y
z
n
o
δ
ε
η
265
atque Amerina parant lentae retinacula uiti.
Amerina]
amarina
f
ac
merina
s
ac
parant]
parent
c
ac
i
r
ac
lentae]
lente
n
266
nunc facilis rubea texatur fiscina uirga,
rubea]
rebea
g
ac
r
[
.
]
bea
h
ac
267
nunc torrete igni fruges, nunc frangite saxo.
torrete]
torrite
r
ac
frugesnunc]
i.r.
d
frangite]
frang
er
e
s
2
saxo]
sax
[
a
]
b
ac
saxis
g
268
quippe etiam festis quaedam exercere diebus
quippe]
quidpe
y
ac
festis]
in festis
o
2
η
exercere]
exerce
b
ac
269
fas et iura sinunt: riuos deducere nulla
deducere]
diducere
d
ac
f
g
h
pc
i
j
pc
r
ac
corr.
f
2
g
2
siccare
g
2
deducere]
siccare
g
2
270
religio uetuit, segeti praetendere saepem,
religio]
relligio
b
2
d
pc
e
pc
f
g
h
i
2
j
pc
k
r
pc
s
v
x
y
pc
n
o
η
relegio
l
t
ac
rel
[
e
]
gio
d
segeti]
segite
a
ac
praetendere]
pertendere
g
ac
saepem]
septem
e
z
ac
se
[
..
]
em
k
ac
271
insidias auibus moliri, incendere uepres
insidias]
i
[
.
]
nsidias
f
moliri]
mo
[
l
]
liri
v
y
incendere]
incendene
f
ac
272
balantumque gregem fluuio mersare salubri.
balantumque]
balatumque
e
ac
balandumque
z
gregem]
om.
j
suppl.
j
4
gregrem
y
fluuio]
flouio
γ
ac
mersare]
[
.
]
mersare
y
273
saepe oleo tardi costas agitator aselli
oleo]
'o'leo
c
costas]
om.
η
suppl.
η
2
agitator]
agitatur
γ
ac
aselli]
aselle
γ
ac
274
uilibus aut onerat pomis, lapidemque reuertens
uilibus]
ui
[
.
]
cibus
f
ac
onerat]
honerat
c
r
275
incusum aut atrae massam picis urbe reportat.
incusum]
incussum
a
ac
d
pc
e
f
ac
g
ac
h
pc
i
ac
j
ac
l
r
s
pc
t
v
x
y
ac
incu
[
.
]
sum
d
incussum
δ
2
?(v)
atrae]
atrea
g
ac
atre
γ
ac
massam]
messam
g
ac
k
ac
picis]
pi'ci's
h
reportat]
reportant
v
276
Ipsa dies alios alio dedit ordine luna
alio]
alio
[
.....
]
v
ordine]
ordi
[
n
]
ne
j
277
felicis operum. quintam fuge: pallidus Orcus
felicis]
felices
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
s
t
v
x
y
z
n
o
δ
ε
γ
quintam]
qu
[
..
]
tam
a
ac
fuge]
fug
[
..
]
a
ac
fug
[
a?
]
e
r
pallidus]
pallidos
b
ac
p
[
e?
]
allidus
f
Orcus]
horcus
i
278
Eumenidesque satae; tum partu Terra nefando
Eumenidesque]
eumenides quae
t
ac
z
eumenidesqu
[
a
]
e
r
eumenudesque
y
ac
tum]
cum
a
ac
partu]
parto
f
ac
y
ac
parte
r
ac
partu
[
m
]
γ
Terra]
tera
r
ac
279
Coeumque Iapetumque creat saeuumque Typhoea
Coeumque]
coeum
f
pc
y
pc
n
o
δ
coeum
[
quae
]
a
ceumque
ε
Iapetumque]
lapetumque
c
d
e
h
pc
r
pc
s
x
iapethumque
n
o
δ
iaphitumque
ε
Typhoea]
triphoea
i
j
ac
typboea
e
tryphea
g
280
et coniuratos caelum rescindere fratres.
coniuratos]
coniurates
s
ac
281
ter sunt conati imponere Pelio Ossam
conati]
conatique
y
1
ε
η
1
?(
alio atramento
)
conati
[
..
]
r
imponere]
inponere
a
c
e
f
g
i
k
l
r
s
t
x
y
z
ε
γ
Pelio]
pelio
[
n
]
b
r
pe
[
l
]
l
[
..
]
f
ac
pe
[
.
]
lio
h
poelio
s
pc
pelio'n'
n
pc
Ossam]
osam
r
ac
ossa
v
hossam
z
282
scilicet atque Ossae frondosum inuoluere Olympum;
frondosum]
frondosom
f
ac
r
ac
Olympum]
olymphum
d
283
ter pater exstructos disiecit fulmine montis.
exstructos]
extructos
c
t
structos
f
γ
exstrutos
g
corr.
g
2
disiecit]
deiecit
s
3
discedit
η
ac
desiecit
γ
ac
fulmine]
flumine
f
ac
g
ac
montis]
montes
a
pc
b
c
d
e
f
2
g
pc
h
j
l
r
pc
s
1
v
x
y
z
n
pc
δ
ε
η
284
septima post decimam felix et ponere uitem
post]
pus
f
ac
et]
e
[
.
]
h
ac
ponere]
ponere
[
m?
]
r
uitem]
uites
a
e
t
v
n
o
pc
η
uite
[
s
]
r
ac
285
et prensos domitare boues et licia telae
prensos]
praensos
b
pre
[
s?
]
sos
h
ac
domitare]
do
[
m
]
mitare
f
boues]
bobes
o
η
et?2]
om.
h
suppl.
h
2
licia]
licea
b
ac
i
ac
telae]
telis
c
s
3
286
addere. nona fugae melior, contraria furtis.
#
post hunc u. hos uu.
"
Sic quoniam voluere patres (patris
f
) vicesima falcem / Nec te transierim vicesima segnis aranti /
Nec vos deinde sub hanc ambae quarum una securi "
additi sunt a manibus recentioribus in
f
s
fugae]
fruge
s
fug
[
a
]
ae
y
287
Multa adeo gelida melius se nocte dedere
gelida]
om.
s
corr.
s
2
gelida melius]
melius gelida
a
c
d
e
f
g
h
i
k
l
t
v
x
y
z
dedere]
prior litt.
d-
i.r.
z
288
aut cum sole nouo terras inrorat Eous.
cum sole]
console
y
ac
sole]
solo
j
ac
l
inrorat]
irrorat
h
s
2
n
o
δ
inrotat
c
ac
inroat
e
ac
hirora't'
z
Eous]
oeus
j
ac
eoos
r
ac
289
nocte leues melius stipulae, nocte arida prata
290
tondentur, noctes lentus non deficit umor.
noctes]
noctis
a
b
c
d
ac
e
f
g
h
ac
i
j
k
l
r
pc
s
t
ac
v
ac
x
y
z
n
o
δ
ε
η
γ
lentus]
letus
o
ac
deficit]
defecit
r
ac
v
umor]
humor
a
b
c
d
e
k
l
s
t
v
y
pc
z
n
δ
ε
η
291
et quidam seros hiberni ad luminis ignis
quidam]
quidem
t
ac
seros]
litt.
-o-
ex corr. in
c
hiberni]
hibern
s
ac
ad]
i.r.
b
luminis]
lumines
r
ac
ignis]
ignes
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
r
s
t
v
x
y
z
n
o
δ
ε
η
γ
292
peruigilat ferroque faces inspicat acuto.
peruigilat]
peruigila
[
i
]
t
f
peruigil
[
i?
]
a
[
n?
]
t
r
peruigila
[
.
]
t
s
293
interea longum cantu solata laborem
cantu]
ca'n'tu
c
294
arguto coniunx percurrit pectine telas,
arguto]
argut
[
.
]
a
ac
coniunx]
coniux
r
ac
t
ac
295
aut dulcis musti uolcano decoquit umorem
uolcano]
uulcano
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
r
s
t
v
x
y
z
n
o
δ
ε
η
γ
decoquit]
dequoquit
c
ac
e
h
t
v
ε
decuoquit
c
pc
decocit
l
dequoqu
[
e.
]
it
γ
umorem]
humorem
a
b
c
d
e
f
g
j
pc
t
v
y
z
n
o
δ
ε
η
296
et foliis undam trepidi despumat aëni.
undam]
udam
r
ac
trepidi]
t
[
r
]
epidi
l
δ
tepidi
o
η
trepi
j
ac
uullientis (=bullientis)
δ
2
despumat]
dispumat
b
ac
g
ac
depumat
s
ac
trepidi]
uullientis (=bullientis)
δ
2
297
at rubicunda Ceres medio succiditur aestu
at]
aut
e
r
ac
rubicunda]
ribicund
[
e?
]
a
f
ac
rubiconda
i
ac
298
et medio tostas aestu terit area fruges.
tostas]
totas
e
ac
to
[
r?
]
tas
g
ac
terit]
ferit
i
teret
r
ac
o
terit…?fruges]
i.r.
d
299
nudus ara, sere nudus. hiems ignaua colono:
ara]
ara et
c
f
1
hiems]
hi(/y)emps
a
3
c
e
j
ac
k
ac
r
s
t
v
y
n
ac
ε
η
γ
hiem
[
.
]
b
ac
ignaua]
[
s
]
ignaua
f
300
frigoribus parto agricolae plerumque fruuntur
fruuntur]
f
[
e
]
ruuntur
a
301
mutuaque inter se laeti conuiuia curant.
302
inuitat genialis hiems curasque resoluit,
genialis]
geniales
f
ac
hiems]
hi(/y)emps
a
3
b
ac
c
e
k
ac
r
s
t
v
ε
η
hyem
[
e
]
s
f
hyems
δ
curasque]
curamque
ε
303
ceu pressae cum iam portum tetigere carinae,
304
puppibus et laeti nautae imposuere coronas.
puppibus]
pupibus
f
ac
laeti]
laet
[
.
]
a
ac
nautae]
na
[
..
]
tae
k
ac
imposuere]
inposuere
b
c
d
e
f
g
i
j
k
l
r
s
t
v
x
y
pc
z
γ
305
sed tamen et quernas glandes tum stringere tempus
tum]
tunc
a
c
d
e
f
g
h
k
l
v
y
ac
z
stringere]
stri'n'gere
ε
306
et lauri bacas oleamque cruentaque myrta,
lauri bacas]
bacas lauri
h
bacas]
baccas
d
z
cruentaque]
cruentaq(ue)
[
...
]
c
myrta]
mirta
t
307
tum gruibus pedicas et retia ponere ceruis
gruibus]
gr
[
a
]
uibus
r
308
auritosque sequi lepores, tum figere dammas
auritosque]
auritoque
k
ac
figere]
figese
f
ac
f
[
r?
]
igere
r
bersare
r
3
fugere
γ
ac
dammas]
damnas
f
ac
k
t
dammos
a
ac
danas
e
damas (
uel
damnas?)
e
pc
figere]
bersare
r
3
309
stuppea torquentem Balearis uerbera fundae,
stuppea]
stupea
a
e
g
h
l
s
t
v
z
torquentem]
torpentem
g
i
corr.
g
1
i
1
fundae]
tundae
f
ac
310
cum nix alta iacet, glaciem cum flumina trudunt.
cum?1]
c
[
t
]
um
b
iacet]
acet
r
ac
glaciem]
glacies
n
o
δ
η
?glaci
[
.
]
f
ac
trudunt]
tru
[
n
]
dunt
a
tradant
t
ac
311
Quid tempestates autumni et sidera dicam,
tempestates]
tempestas
s
ac
v
n
corr.
v
4
n
1
tempestatis
a
ac
et sidera]
[
.....
]
idera
r
ac
sidera]
frigora
d
ac
z
sidera frigore
a
2
?(v)
312
atque, ubi iam breuiorque dies et mollior aestas,
ubi iam]
ubi'i'am
t
breuiorque]
brebiorque
o
aestas]
[
u?
]
etas
f
ac
aetas
k
ac
313
quae uigilanda uiris? uel cum ruit imbriferum uer,
uel]
[
.
]
b
ac
om.
t
ac
imbriferum]
imb
[
e
]
r ferum
a
ac
umbriferum
d
ac
imbri
[
.
]
ferum
h
inbrife
[
r?
]
rum
γ
314
spicea iam campis cum messis inhorruit et cum
spicea]
spice
i
ac
spiceaiam]
spicea
[
.
]
h
ac
messis]
messes
l
inhorruit]
in
[
o
]
horruit
b
inorruit
s
hinorruit
o
in'h'orruit
δ
cum?2]
iam
o
η
?
315
frumenta in uiridi stipula lactentia turgent?
uiridi stipula]
stipula uiridi
i
lactentia]
lactantia
a
c
ac
e
f
h
ac
i
ac
j
ac
k
ac
l
r
ac
t
ac
v
x
n
γ
3
lact
[
a
]
ntia
d
ac
? tenuia, lactis plena
y
2
turgent]
torgent
f
ac
turguent
s
lactentia]
tenuia, lactis plena
y
2
316
saepe ego, cum flauis messorem induceret aruis
ego]
om.
h
suppl.
h
2
flauis]
flau
[
.
]
h
ac
317
agricola et fragili iam stringeret hordea culmo,
stringeret]
stringeset
s
pc
hordea]
ordea
d
i
k
s
culmo]
[
.
]
ul
[
..
]
v
corr.
v
5
318
omnia uentorum concurrere proelia uidi,
uentorum]
prior litt.
u-
non bene legitur in
s
concurrere]
concurre
i
ac
proelia]
pr'o'elia
s
praelia
y
ac
319
quae grauidam late segetem ab radicibus imis
radicibus]
radici
[
m?
]
us
f
ac
320
sublimem expulsam eruerent: ita turbine nigro
sublimem]
sublime
b
ac
c
d
e
i
l
v
pc
x
2
z
n
o
δ
ε
ζ
η
γ
ac
sublime
[
m
]
a
j
k
t
sublime
[
n
]
f
expulsam]
expulsem
a
ac
eruerent]
eruerunt
f
ac
[
m
]
eruerint
v
321
ferret hiems culmumque leuem stipulasque uolantis.
hiems]
hi(/y)emps
a
3
b
c
e
g
2
h
r
s
t
v
ε
ζ
η
culmumque]
cumulumque
b
culm
[
.
]
umque
r
uolantis]
uolantes
b
c
d
e
f
g
h
i
j
l
r
pc
s
v
ac
x
z
n
o
δ
ζ
η
322
saepe etiam immensum caelo uenit agmen aquarum
etiam]
iam
y
ac
immensum]
inmensum
b
c
d
e
f
g
i
j
k
l
r
s
t
v
x
y
z
δ
ζ
η
agmen]
agminis
s
ac
323
et foedam glomerant tempestatem imbribus atris
glomerant tempestatem]
glomerantempestatem
r
ac
imbribus]
[
atque
]
imbribus
r
324
collectae ex alto nubes; ruit arduus aether
collectae]
collecta
a
ac
325
et pluuia ingenti sata laeta boumque labores
ingenti]
ingentis
v
laeta]
om.
s
suppl.
s
1
boumque]
bo
[
u
]
umque
f
t
y
326
diluit; implentur fossae et caua flumina crescunt
diluit]
deluit
k
pc
di
[
.
]
luit
y
implentur]
inplentur
f
g
j
r
t
γ
fossae]
fosae
t
z
forse
f
ac
caua]
caue
ε
ac
327
cum sonitu feruetque fretis spirantibus aequor.
fretis]
fretu
s
ac
spirantibus]
spiranti'b(us)'
c
328
ipse pater media nimborum in nocte corusca
media]
i.r.
d
corusca]
chorusca
ζ
329
fulmina molitur dextra, quo maxima motu
fulmina]
flumina
d
ac
f
ac
r
ac
z
ac
molitur]
mo
[
e
]
itur
b
ac
mollitur
ε
330
terra tremit, fugere ferae et mortalia corda
tremit]
trem
[
u
]
it
f
ferae et]
fre
g
corr.
g
1
fere et
r
331
per gentis humilis strauit pauor; ille flagranti
per]
p
[
.
]
δ
ac
gentis]
gentes
c
d
e
f
g
h
i
2
j
k
l
r
s
v
pc
x
2
y
z
n
δ
ε
pc
ζ
η
humilis]
humiles
l
ac
z
ac
ε
pc
humil
[
e
]
s
d
ac
332
aut Atho aut Rhodopen aut alta Ceraunia telo
aut?1]
[
.
]
aut
r
Atho]
athon
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
r
s
t
v
x
y
z
n
o
δ
ε
ζ
η
γ
Rhodopen]
rodopen
g
h
j
o
δ
ε
ζ
η
hodopen
a
ac
[
h?
]
rodopen
f
rhodopent
z
alta]
altera
v
Ceraunia]
c
[
a?
]
eraunia
f
cer
[
.
]
unia
h
ac
cereunia
i
ac
cerau
[
i
]
nia
y
unia
z
ac
333
deicit; ingeminant Austri et densissimus imber;
deicit]
dei
[
e?
]
cit
a
t
deiicit
d
ac
l
deici't'
h
deiecit
s
ac
ingeminant]
ingeminat
k
ac
densissimus]
densissimue
j
ac
imber]
himber
a
v
pc
334
nunc nemora ingenti uento, nunc litora plangunt.
ingenti]
ingento
a
ac
litora]
littora
c
pc
e
r
t
y
plangunt]
plangit
b
k
y
? plangent
a
ac
plangunt
b
2
?(v) planget
s
2
?(v)
resonant
s
3
x
2
plangunt]
resonant
s
3
x
2
335
hoc metuens caeli mensis et sidera serua,
metuens]
metuis
a
ac
caeli]
caelo
a
ac
mensis]
menses
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
pc
k
l
r
s
t
v
y
z
n
o
δ
ε
ζ
η
γ
me
[
s
]
ses
j
336
frigida Saturni sese quo stella receptet,
frigida?…?receptet]
hunc u. om.
t
suppl.
t
3
337
quos ignis caelo Cyllenius erret in orbis.
quos]
quo
l
r
ac
ignis]
ignes
e
caelo]
om.
ζ
caeli
suppl
.
ζ
2
caeli
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
r
s
t
v
x
y
z
n
o
δ
ε
ζ
2
η
γ
Cyllenius]
chillenius
d
orbis]
orbes
b
c
d
e
f
2
g
1
h
j
k
l
r
3
s
v
x
y
z
n
o
δ
ε
ζ
η
orbe
r
338
in primis uenerare deos, atque annua magnae
339
sacra refer Cereri laetis operatus in herbis
sacra]
sacre
c
ac
refer]
refer
[
rer
]
γ
Cereri]
caereri
c
pc
r
caereli
c
ac
celeri
s
ac
laetis]
laet
[
u
]
s
d
ac
f
ac
γ
ac
operatus]
operatu
[
r?
]
a
ac
herbis]
erbis
o
340
extremae sub casum hiemis, iam uere sereno.
casum]
casu
a
d
e
f
g
j
pc
k
l
s
v
x
y
z
ε
? casu
[
m
]
r
γ
[
.
]
casum
t
occasum
ζ
341
tum pingues agni et tum mollissima uina,
tum?1]
tunc
a
c
e
h
i
j
k
l
r
pc
s
t
v
y
z
γ
pingues agni]
agni pingues
a
c
d
e
f
g
h
i
k
l
s
t
v
x
z
i.r.
r
2
y
2
? pinguis agni
γ
tum?2]
tunc
j
ζ
γ
tu
v
mollissima]
mellissima
i
ac
342
tum somni dulces densaeque in montibus umbrae.
tum]
tunc
ζ
densaeque]
den
[
.
]
saeque
k
densae
ζ
343
cuncta tibi Cererem pubes agrestis adoret:
cuncta]
cunta
r
Cererem]
c
[
a
]
ererem
f
cere
z
ac
344
cui tu lacte fauos et miti dilue Baccho,
#
hunc u. (et u. 345) om.
f
suppl.
f
2
dilue]
dulue
j
ac
Baccho]
bacho
a
b
c
d
e
j
l
v
z
o
δ
ε
ζ
η
bacco
f
1
345
terque nouas circum felix eat hostia fruges,
#
hunc u. om.
f
suppl.
f
2
circum]
om.
δ
suppl.
δ
2
hostia]
ostia
γ
346
omnis quam chorus et socii comitentur ouantes
chorus]
corus
z
comitentur]
committentur
g
ac
t
comitantur
x
γ
corr.
γ
3
ouantes]
oantes
r
ac
ou/&/ntes
y
ac
347
et Cererem clamore uocent in tecta; neque ante
#
hic u. periit in
v
suppl.
v
3
uocent]
uocant
o
[
.
]
uocent
c
neque]
nec
ζ
348
falcem maturis quisquam supponat aristis
supponat]
subponat
a
c
d
e
g
i
t
v
δ
ac
ε
aristis]
arist
[
e?
]
is
c
349
quam Cereri torta redimitus tempora quercu
Cereri]
c
[
a
]
ereri
f
cer/i/ri
v
redimitus]
redimit
g
ac
reditus
y
corr.
y
2
tempora]
timpora
j
pc
n
o
δ
η
t/./mpora
h
ac
350
det motus incompositos et carmina dicat.
det]
det et
l
motus]
motos
a
ac
f
ac
i
ac
incompositos]
imcompositos
b
ac
incompossitos
z
ac
incompositus
γ
ac
351
Atque haec ut certis possemus discere signis,
#
ante hunc u. titulum
de signis tempestatum
add
.
ε
ut]
i.r.
c
possemus]
possimus
a
c
ac
d
e
f
g
2
h
i
j
pc
k
l
r
pc
s
t
v
ac
x
y
z
n
o
δ
ε
ζ
η
γ
discere]
noscere
j
ac
r
o
η
corr.
r
2
?noscere
δ
2
?(v)
352
aestusque pluuiasque et agentis frigora uentos,
aestusque]
aestusq(ue)
[
..
]
c
pluuiasque]
pluuia's'que
g
pluuias
z
ac
agentis]
agentes
c
d
f
2
h
l
t
n
o
δ
ε
ζ
η
litt.
a-
i.r.
f
gentes
z
frigora]
frogora
l
ac
z
ac
353
ipse pater statuit quid menstrua luna moneret,
statuit]
instituit
i
ac
menstrua]
mestrua
a
ac
η
me
[
.
]
nstrua
g
mentrua
r
ac
354
quo signo caderent Austri, quid saepe uidentes
signo]
signo
[
s?
]
a
quid]
quod
a
ac
c
d
ac
v
1
n
o
δ
ε
ζ
η
γ
3
uidentes]
uidentis
f
ac
g
ac
355
agricolae propius stabulis armenta tenerent.
propius]
proprius
a
ac
t
γ
propriis
i
γ
pc
prop
[
rius
]
d
ac
non bene legitur in
f
propriu(s)
i
8
?(v)
356
continuo uentis surgentibus aut freta ponti
continuo]
contino
e
ac
aut]
ut
a
ac
f
ac
ponti]
ponto
r
ac
357
incipiunt agitata tumescere et aridus altis
aridus]
a
[
e
]
ridus
b
aridas
c
ac
arduus
z
1
frigidus
o
altis]
alt
[
.
]
s
ζ
ac
358
montibus audiri fragor, aut resonantia longe
audiri]
a
[
.
]
di
f
ac
resonantia]
resontia
γ
longe]
longae
b
359
litora misceri et nemorum increbrescere murmur.
litora]
littora
c
s
t
li
[
t?
]
tora
g
increbrescere]
increbescere
b
j
ac
r
ac
s
n
increuescere
o
η
inbrescere
c
ac
360
iam sibi tum a curuis male temperat unda carinis,
a]
om.
d
ac
g
h
ac
i
ac
j
r
s
y
pc
n
ac
o
δ
ε
ζ
η
γ
del
.
a
pc
v
pc
x
2
ah
j
2
s(cilicet) a
δ
2
curuis]
c
[
ae?
]
ruis
t
unda]
undi
r
ac
carinis]
carnis
b
ac
a]
s(cilicet) a
δ
2
361
cum medio celeres reuolant ex aequore mergi
celeres]
celeris
l
reuolant]
reuolitant
z
3
?(
litt.
re-
i. r.
)
aequore]
aequora
a
362
clamoremque ferunt ad litora, cumque marinae
litora]
littora
g
cumque]
cu
[
.
]
que
ζ
ac
363
in sicco ludunt fulicae, notasque paludes
sicco]
sico
g
ac
z
secco
r
ac
notasque]
notat
f
corr.
f
2
motosque
z
364
deserit atque altam supra uolat ardea nubem.
altam]
alta
[
n?
]
f
ac
supra]
sup
[
..
]
f
ac
uolat]
uolet
g
om.
z
ac
365
saepe etiam stellas uento impendente uidebis
impendente]
inpendente
a
b
c
d
e
f
g
i
j
k
l
r
s
t
v
x
y
z
3
ε
γ
inpondente
z
366
praecipitis caelo labi, noctisque per umbram
praecipitis]
praecipites
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
s
t
v
x
y
z
n
o
δ
ε
ζ
1
η
γ
praecipit
[
.
]
s
ζ
labi]
laui
η
umbram]
umbras
a
c
ac
d
e
f
g
h
i
j
pc
k
1
l
s
t
v
ac
x
y
pc
z
n
o
δ
ε
η
umbra
[
.
]
k
367
flammarum longos a tergo albescere tractus;
flammarum]
flamarum
a
s
tractus]
t'r'actus
h
368
saepe leuem paleam et frondes uolitare caducas
caducas]
caduc
[
u
]
s
ζ
ac
369
aut summa nantis in aqua conludere plumas.
summa]
summa
[
s
]
b
nantis]
nantes
b
c
d
e
f
2
g
h
j
k
l
r
pc
t
x
z
n
o
ac
δ
ε
ζ
natantes
s
3
z
2
conludere]
colludere
j
δ
ζ
conlludere
e
con
[
c
]
ludere
v
plumas]
plumes
a
ac
nantis]
natantes
s
3
370
at Boreae de parte trucis cum fulminat et cum
at]
aut
g
ac
o
a
[
u?
]
t
r
a
[
.
]
ζ
ac
trucis]
[
c
]
rucis
ζ
ac
tracis
a
2
?(v)
fulminat]
f
[
lu?
]
minat
g
ac
371
Eurique Zephyrique tonat domus, omnia plenis
Zephyrique]
zepherique
a
c
e
h
ac
s
v
x
372
rura natant fossis atque omnis nauita ponto
fossis]
forsis
f
ac
γ
ac
373
umida uela legit. numquam imprudentibus imber
umida]
humida
a
pc
d
e
f
2
l
v
z
n
o
δ
ε
ζ
[
.
]
umida
a
numquam]
nu(m)
[
.
]
qua(m)
h
imprudentibus]
inprudentibus
a
b
d
e
f
g
i
j
k
l
r
s
t
v
x
y
z
ε
ζ
γ
'im'prudentibus
h
374
obfuit: aut illum surgentem uallibus imis
obfuit]
offuit
a
c
d
e
f
g
h
i
j
l
r
s
t
v
x
y
z
n
o
δ
ε
aut]
au
g
ac
surgentem]
s
[
e?
]
urgentem
s
surgent
[
ibus
]
γ
corr.
γ
3
uallibus]
in uallibus
r
375
aëriae fugere grues, aut bucula caelum
aëriae]
aere(a)e
e
f
2
g
h
j
pc
corr.
g
1
fugere]
fugere
[
t
]
s
bucula]
buccula
f
2
r
ε
bacula
e
bucola
f
376
suspiciens patulis captauit naribus auras,
#
hic u. periit in
v
suppl.
v
3
suspiciens]
suscipiens
g
v
3
corr.
g
2
captauit]
captabit
r
naribus auras]
i.r.
ζ
auras]
aures
c
ac
377
aut arguta lacus circumuolitauit hirundo
#
hunc u. om.
ζ
suppl.
ζ
2
circumuolitauit]
circumuolauit
g
v
corr.
g
2
circumuollitauit
ζ
2
circumuolitabit
η
ac
hirundo]
hyrundo
d
t
378
et ueterem in limo ranae cecinere querelam.
cecinere]
c
[
a
]
ecinere
f
k
cecine're'
r
pc
querelam]
querellam
a
pc
b
ac
c
pc
f
g
h
pc
i
j
pc
k
s
3
x
2
n
ac
quere
[
l
]
lam
r
γ
quelelam
y
ac
379
saepius et tectis penetralibus extulit oua
et]
e
s
3
x
2
ζ
ac
tectis]
ectis
ζ
ac
penetralibus]
penetra
[
..
]
libus
c
s
penatralibus
o
pentralibus
ζ
penitralibus
γ
3
extulit]
ex
[
i?
]
tulit
t
380
angustum formica terens iter, et bibit ingens
angustum]
angustum
[
....
]
j
ingens]
ingnens
ε
381
arcus, et e pastu decedens agmine magno
et e]
et
ζ
e
ζ
pc
e]
om.
h
ζ
suppl.
h
1
pastu]
pasto
c
ac
decedens]
de
[
n
]
cedens
y
agmine]
agmine
[
in
]
γ
382
coruorum increpuit densis exercitus alis.
coruorum]
cur uorum
η
383
iam uariae pelagi uolucres et quae Asia circum
uariae]
uarias
a
3
b
c
d
e
f
g
h
pc
i
j
k
l
2
s
t
v
x
y
z
2
n
o
δ
ε
ζ
η
γ
1
varia
[
e?
]
s
r
uari
z
?
uarias
a
2
?(v) uarias uolucres
f
2
?(v)
et quae]
atque
a
d
f
ac
g
h
ac
l
r
ac
v
x
2
n
η
etque
e
ac
k
ac
s
v
pc
z
ζ
γ
et quae
d
2
?(v) et eas quae
g
2
s
2
s(cilicet) aues quae
η
2
circum]
post hunc u. unum u. erasum (fortasse u. 384 bis scriptum) in ima pagina exhibet
y
et quae]
et eas quae
g
2
s
2
s(cilicet) aues quae
η
2
384
dulcibus in stagnis rimantur prata Caystri -
dulcibus]
ducibus
a
ac
stagnis]
stagnum
y
ac
rimantur]
[
...
]
antur
y
ac
rimant
z
ac
Caystri]
caistri
f
ac
?
385
certatim largos umeris infundere rores,
certatim]
cestatim
z
ac
certactim
γ
largos]
longos
i
ac
j
ac
largas
e
ac
largus
g
ac
umeris]
humeris
c
d
e
j
pc
r
v
y
pc
z
o
ζ
humer
[
.
]
s
h
ac
infundere]
[
e?f
]
infundere
r
386
nunc caput obiectare fretis, nunc currere in undas
caput]
capud
y
z
fretis]
fetis
j
ac
nunc currere]
nun currere
v
currere]
cure
f
corr.
f
2
curere
z
ac
undas]
unda
[
m
]
b
ac
undam
γ
387
et studio incassum uideas gestire lauandi.
studio]
studium
g
incassum]
incasum
d
ac
l
gestire]
gestare
γ
ac
388
tum cornix plena pluuiam uocat improba uoce
tum]
tunc
h
v
plena]
pleni
b
ac
pluuiam]
om.
j
suppl.
j
2
improba]
inproba
a
b
c
i
j
k
s
v
x
y
n
ac
ζ
γ
improba uoce]
improbatio
z
ac
389
et sola in sicca secum spatiatur harena.
spatiatur]
spatia
[
.
]
t
g
ac
harena]
arena
c
h
i
k
s
ζ
γ
ac
#
aut caput obiectat querulum uenientibus undis
post u.
388
add.
f
1
g
3
i
8
k
4
s
1
z
4
γ
3
390
ne nocturna quidem carpentes pensa puellae
ne]
nec
b
c
d
pc
e
f
pc
g
pc
h
i
2
j
k
r
s
pc
x
y
z
n
pc
o
δ
ε
ζ
η
nocturna]
noturna
r
ac
391
nesciuere hiemem, testa cum ardente uiderent
nesciuere]
nescire
o
ac
hiemem]
iemem
z
ardente]
ardent
[
a
]
a
ac
392
scintillare oleum et putris concrescere fungos.
scintillare]
scintilare
h
scintare
γ
ac
putris]
putres
a
pc
c
d
e
f
g
h
i
j
k
pc
l
r
pc
s
v
ac
x
z
n
o
δ
ε
ζ
η
concrescere]
prima litt.
-r-
ex corr. in
c
ut uid
. concrecere
r
ac
[
a?c?
]
crescere
v
fungos]
fungus
f
ac
393
Nec minus ex imbri soles et aperta serena
394
prospicere et certis poteris cognoscere signis:
prospicere et]
prospiceret
z
cognoscere]
[
.
]
gnoscere
t
ac
cognoscere signis]
cognosceres signis
z
ac
395
nam neque tum stellis acies obtunsa uidetur,
nam]
nan
r
ac
tum]
tum in
f
obtunsa]
obtusa
h
pc
i
2
j
k
pc
t
y
δ
ε
γ
obtu
[
n
]
sa
c
ζ
optusa
o
η
obscura
j
2
obscura
e
uidetur]
[
]
uidetur
t
obtunsa]
obscura
e
396
nec fratris radiis obnoxia surgere Luna,
fratris]
fatris
z
397
tenuia nec lanae per caelum uellera ferri;
tenuia]
ten
[
n
]
uia
γ
uellera]
uella
e
corr.
e
1
uellerea
s
ac
uellare
γ
ac
398
non tepidum ad solem pennas in litore pandunt
pennas]
pinnas
r
ac
t
γ
penna
k
ac
pannas
s
ac
litore]
litora
a
e
h
ac
v
littore
c
g
y
ε
pandunt]
padunt
f
ac
399
dilectae Thetidi alcyones, non ore solutos
dilectae]
dilecta
b
ac
dilectae Thetidi]
dilectethidi
i
Thetidi]
tethidi
l
s
z
thecidi
a
ac
thedi
b
ac
alcyones]
alchyones
a
3
e
pc
f
2
i
pc
r
pc
v
alchones
e
f
i
alchines
g
ac
a
[
.
]
cyones
t
ac
aldones
z
ac
ore]
ora
t
ac
solutos]
salutos
f
ac
soluto
t
pc
400
immundi meminere sues iactare maniplos.
immundi]
inmundi
a
e
f
g
h
i
j
pc
k
s
t
v
x
y
z
ε
ζ
η
iam inmundi
j
[
iam
]
inmundi
r
iactare]
iectare
b
ac
maniplos]
manipulos
g
401
at nebulae magis ima petunt campoque recumbunt,
recumbunt]
recum
z
ac
residunt
a
2
?(v)
402
solis et occasum seruans de culmine summo
occasum]
casum
k
corr.
k
3
occassum
z
403
nequiquam seros exercet noctua cantus.
nequiquam]
necquicquam
t
ζ
nequicquam
e
nequi
[
c
]
quam
g
exercet]
[
et
]
exercet
s
cantus]
cantos
a
ac
v
ac
404
apparet liquido sublimis in aëre Nisus,
apparet]
apperet
c
ac
a'p'paret
h
liquido]
liquido
[
s
]
r
aëre]
aera
s
ac
ere
z
ac
Nisus]
nsus
g
ac
mi
[
s
]
sus
s
ac
nysus
t
405
et pro purpureo poenas dat Scylla capillo:
purpureo]
purreo
e
ac
γ
ac
purporeo
f
ac
prurporeo
z
ac
406
quacumque illa leuem fugiens secat aethera pennis,
quacumque]
qua
[
m
]
cumque
ζ
quamcumque
γ
illa]
ill/o?/
h
ac
secat]
secta
f
ac
secat
[
a?
]
v
aethera]
ae't'hera
c
aethera pennis]
aether apmnis
t
ac
aethera p'e'mnis
t
pc
pennis]
pinnis
b
r
ac
y
ac
γ
407
ecce inimicus atrox magno stridore per auras
magno]
magnu
b
ac
magno
[
s
]
c
per auras]
per aerem
i
3
per auras]
per aerem
i
3
408
insequitur Nisus; qua se fert Nisus ad auras,
409
illa leuem fugiens raptim secat aethera pennis.
aethera pennis]
ettherap'e'mnis
t
pennis]
pinnis
r
ac
y
ac
γ
410
tum liquidas corui presso ter gutture uoces
corui]
o corui
z
ac
ter]
te
a
ac
gutture]
guture
f
ac
uoces]
uocis
d
ac
411
aut quater ingeminant, et saepe cubilibus altis
aut]
a
[
.
]
t
y
ac
quater]
queter
y
ac
saepe]
saep
e
ac
cubilibus]
cubibus
ζ
ac
412
nescio qua praeter solitum dulcedine laeti
413
inter se in foliis strepitant; iuuat imbribus actis
se]
om.
b
suppl.
b
2
in]
om.
a
b
d
e
f
g
h
i
ac
j
pc
l
s
x
2
z
n
o
δ
η
suppl.
a
3
b
2
d
2
j
2
?
[
in
]
c
ζ
[
.
]
j
s(cilicet) in
δ
3
foliis]
folis
e
ac
r
ac
imbribus]
imbri
[
.
]
bus
c
actis]
a
[
l
]
tis
b
ac
414
progeniem paruam dulcisque reuisere nidos.
progeniem]
progniem
ζ
ac
dulcisque]
dulcesque
b
pc
c
d
f
g
h
i
j
k
l
s
x
y
z
n
o
δ
ε
η
415
haud equidem credo, quia sit diuinitus illis
haud]
haut
l
ac
z
n
γ
aud
ε
ac
ζ
pc
416
ingenium aut rerum fato prudentia maior;
aut]
haut
n
pc
aud
ε
417
uerum ubi tempestas et caeli mobilis umor
tempestas]
temperies
a
2
?(v)
mobilis]
mo/ubu/s
γ
ac
umor]
humor
a
b
c
d
e
g
i
j
ac
l
t
v
y
pc
z
n
o
δ
ε
ζ
η
418
mutauere uias et Iuppiter uuidus Austris
uias]
u/ece?/s
γ
ac
uices
a
2
?(v)
Iuppiter]
iupiter
c
ac
h
uuidus]
umidus
b
f
h
j
k
l
r
s
x
y
n
δ
γ
humidus
a
c
d
e
g
i
t
v
z
n
1
o
ε
ζ
η
419
denset erant quae rara modo, et quae densa relaxat,
denset]
dens
a
ac
dens
[
at
]
f
ac
densat
d
ac
l
ac
y
2
ε
erant]
era'n't
n
rara]
raro
c
ac
modo]
om.
n
suppl.
n
1
relaxat]
relaxet
r
ac
t
pc
δ
ζ
extenuet
r
3
relaxat]
extenuet
r
3
420
uertuntur species animorum, et pectora motus
pectora]
pectore
a
b
3
c
d
e
f
g
h
i
ac
j
pc
k
pc
l
r
pc
s
t
v
ac
x
y
z
ε
ζ
η
?(pecto)ra
t
5
?(v)
motus]
[
in
]
motus
a
421
nunc alios, alios dum nubila uentus agebat,
nunc]
tunc
γ
pc
alios?2]
alias
g
ac
alio
r
ac
om.
t
ac
agebat]
aiebat
v
422
concipiunt: hinc ille auium concentus in agris
concipiunt]
[
..e
]
cipiunt
a
ac
con
[
..
]
piunt
s
hinc]
hin
g
ac
hic
i
ac
auium]
au'i'um
h
in]
om.
f
suppl.
f
1
agris]
agros
t
ac
aruis
ζ
423
et laetae pecudes et ouantes gutture corui.
laetae]
laete
t
gutture]
guture
f
ac
corui]
o corui
z
ac
424
Si uero solem ad rapidum lunasque sequentis
Si]
sin
s
y
pc
lunasque]
lunaeque
γ
ac
sequentis]
sequentes
a
ac
c
d
f
g
h
i
pc
j
l
r
pc
v
pc
x
y
z
n
δ
ε
ζ
425
ordine respicies, numquam te crastina fallet
respicies]
respicias
g
z
crastina]
crasti
g
corr.
g
2
426
hora, neque insidiis noctis capiere serenae.
noctis]
om.
f
suppl.
f
1
serenae]
s
[
a
]
erenae
y
427
luna reuertentis cum primum colligit ignis,
reuertentis]
reuertentes
a
pc
b
pc
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
r
pc
s
t
v
x
y
z
n
o
δ
ε
ζ
η
cum primum]
iterau.
z
ac
ignis]
ignes
a
pc
b
c
e
f
i
2
j
l
v
x
z
n
δ
ε
ζ
428
si nigrum obscuro comprenderit aëra cornu,
#
hunc u. om.
y
suppl.
y
2
comprenderit]
conprenderit
c
g
j
k
l
v
comprehenderit
t
ε
comprae
[
h?
]
enderit
h
compraehenderit
r
conpraehenderit
s
aëra]
aer
γ
ac
aere
v
429
maximus agricolis pelagoque parabitur imber;
pelagoque]
pelaque
y
ac
430
at si uirgineum suffuderit ore ruborem,
at]
a
[
u?
]
t
h
ad
r
aut
v
uirgineum]
uirgeneum
v
ac
431
uentus erit: uento semper rubet aurea Phoebe.
uento]
uento
[
s
]
ζ
Phoebe]
pho'e'be
h
poebe
v
432
sin ortu quarto (namque is certissimus auctor)
sin]
si in
e
ortu]
orti
z
ac
in
δ
3
quarto]
quartu
f
ac
γ
ac
is]
eis
i
ac
his rebus certus
z
ac
his
γ
pc
ortu]
in
δ
3
433
pura neque obtunsis per caelum cornibus ibit,
obtunsis]
obtusis
b
d
pc
j
r
ac
t
n
ε
ζ
? optusis
i
2
l
pc
y
pc
o
δ
η
obtu
[
n
]
sis
c
γ
obtussis
b
3
per caelum]
caelum per
t
434
totus et ille dies et qui nascentur ab illo
totus]
Ttotus
z
ac
qui]
quia
e
ac
nascentur]
nascuntur
g
ε
ζ
nascetur
n
435
exactum ad mensem pluuia uentisque carebunt,
exactum]
exatum
ζ
ac
pluuia]
pluuie
s
ac
uentisque]
uentosque
r
ac
436
uotaque seruati soluent in litore nautae
seruati]
seruata
f
ac
serbati
o
soluent]
solent
j
ac
litore]
littore
s
437
Glauco et Panopeae et Inoo Melicertae.
Panopeae]
pan
[
a
]
peae
y
ac
Inoo]
ino
g
r
ac
Melicertae]
omelicerte
r
ac
438
sol quoque et exoriens et cum se condet in undas
et?1]
om.
r
v
y
suppl.
r
1
v
4
y
1
exoriens]
etoriens
f
ac
se condet]
secundet
a
ac
condet]
condit
r
s
ac
y
pc
γ
ac
condat
f
ac
g
ac
con
[
..
]
det
j
abscondat
r
3
undas]
und/e?/s
v
condet]
abscondat
r
3
439
signa dabit; solem certissima signa sequentur,
certissima]
certisma
c
sequentur]
sequuntur
n
o
δ
η
secuntur
ε
γ
secuentur
b
ac
sequentur
o
3
?(v)
440
et quae mane refert et quae surgentibus astris.
quae?2]
q(ue)
c
z
que
v
astris]
artris
z
ac
441
ille ubi nascentem maculis uariauerit ortum
ubi]
[
h
]
ubi
y
nascentem]
nascente
ζ
442
conditus in nubem medioque refugerit orbe,
conditus]
co
[
m
]
di
[
u
]
tus
y
ac
nubem]
nube
[
m?
]
c
refugerit]
refu
[
n
]
gerit
k
443
suspecti tibi sint imbres: namque urget ab alto
sint]
s
[
u
]
nt
d
ac
namque]
nam /m/
[
.
]
ε
ac
urget]
urguet
a
b
e
l
r
s
t
v
z
o
ζ
444
arboribusque satisque Notus pecorique sinister.
arboribusque]
arborique
e
ac
satisque]
satis
x
o
Notus]
nothus
a
b
pc
d
e
g
2
k
ac
l
v
y
pc
z
n
o
δ
ε
ζ
η
γ
pc
not
g
pecorique]
pecor
[
is
]
que
b
peccorique
t
sinister]
sin
[
.
]
ister
j
445
aut ubi sub lucem densa inter nubila sese
aut]
at
o
ζ
ac
ubi]
ube
γ
ac
446
diuersi rumpent radii, aut ubi pallida surget
diuersi]
diuersi
[
t?
]
g
rumpent]
erumpent
a
e
r
3
v
rumpunt
r
y
pc
erumpunt
c
2
radii]
ra
[
.
]
ii
r
ac
pallida]
pallada
b
ac
pallida
[
s
]
t
surget]
surgit
b
ac
d
f
g
i
l
r
ac
s
t
pc
y
pc
z
ε
ζ
γ
pc
surgat
t
ac
? surget instet inminet
a
2
rumpent]
erumpunt
c
2
surget]
surget instet inminet
a
2
447
Tithoni croceum linquens Aurora cubile,
Tithoni]
thitoni
b
titoni
h
titani
s
cubile]
cubil
[
.
]
g
ac
448
heu, male tum mitis defendet pampinus uuas:
mitis]
mites
a
pc
b
c
d
e
f
g
h
i
j
l
r
ac
s
v
x
y
pc
z
ac
n
δ
ε
ζ
mi
[
r
]
tes
y
?(mit)es
η
2
?(v)
defendet]
defendit
c
d
f
r
ac
o
γ
pc
449
tam multa in tectis crepitans salit horrida grando.
tam]
tum
d
f
g
h
j
pc
r
ac
s
pc
x
2
y
multa]
multi
s
ac
horrida]
orrida
f
ac
h
z
γ
o'r'rida
ε
450
hoc etiam, emenso cum iam decedit Olympo,
emenso]
etmenso
b
ac
decedit]
decedet
a
b
c
pc
d
e
f
ac
g
h
pc
j
k
l
r
s
t
v
x
y
z
pc
n
δ
ε
ζ
decet
c
ac
γ
ac
det
h
dece
[
.
]
det
i
dece
z
Olympo]
olimpho
d
451
profuerit meminisse magis; nam saepe uidemus
profuerit]
profu'er'it
h
magis]
agis
e
ac
452
ipsius in uultu uarios errare colores:
uultu]
uoltu
b
3
γ
ac
453
caeruleus pluuiam denuntiat, igneus Euros;
caeruleus]
cerulus
y
454
sin maculae incipiunt rutilo immiscerier igni,
sin]
sin
[
t?
]
r
sin
[
e
]
y
incipiunt]
incipient
a
b
c
d
e
f
g
h
j
k
l
r
pc
s
t
v
x
y
z
n
o
δ
ζ
η
incipiant
ε
rutilo]
rut
[
u
]
lo
b
ac
immiscerier]
inmiscerier
a
b
c
d
f
g
h
i
j
k
l
r
t
v
x
y
z
ζ
miscerier
s
inmis'c'erier
ε
igni]
om.
z
ac
igno
c
ac
igne
g
ac
455
omnia tum pariter uento nimbisque uidebis
pariter]
panter
z
nimbisque]
nymbisque
t
456
feruere: non illa quisquam me nocte per altum
me]
om.
g
suppl.
g
2
457
ire neque a terra moneat conuellere funem.
conuellere]
conpellere
g
funem]
fumem
c
ac
f
ac
458
at si, cum referetque diem condetque relatum,
condetque]
condet
ζ
ac
459
lucidus orbis erit, frustra terrebere nimbis
lucidus]
lucidos
i
ac
frustra]
fustra
h
terrebere]
terraebere
b
ac
nimbis]
nymbis
b
e
f
t
460
et claro siluas cernes Aquilone moueri.
et claro]
eclaro
c
ac
siluascernes]
cernes siluas
b
j
r
cernes]
cernis
s
Aquilone]
aquiloni
f
ac
a
[
.
]
qui'lo'ne
v
1
461
denique, quid uesper serus uehat, unde serenas
uehat]
uaat
f
ueat
f
1
g
x
ac
n
o
η
corr.
f
2
uahat
r
ac
serenas]
serenus
b
terenas
r
3
462
uentus agat nubes, quid cogitet umidus Auster,
agat]
agitat
i
ac
agit
s
cogitet]
cogit et
k
ac
x
ac
umidus]
humidus
a
c
d
e
f
g
h
j
l
s
t
v
n
o
δ
ζ
γ
463
sol tibi signa dabit. solem quis dicere falsum
#
hic u. periit in
v
suppl.
v
3
dabit]
dabat
o
ac
dicere]
diceret
z
464
audeat? ille etiam caecos instare tumultus
tumultus]
tumultos
i
ac
465
saepe monet fraudemque et operta tumescere bella;
saepe]
sae
f
ac
monet]
monet
[
..
]
f
operta]
opesta
s
ac
tumescere]
tumiscere
z
466
ille etiam exstincto miseratus Caesare Romam,
etiam exstincto]
non bene leguntur in
g
exstincto]
extincta
s
ac
extincto
t
extincto
ζ
Caesare]
cerare
i
cessare
z
ac
467
cum caput obscura nitidum ferrugine texit
cum]
tum
b
ac
cum??obscura]
non bene leguntur in
g
caput]
capud
b
ac
ferrugine]
ferugine
ε
ac
468
impiaque aeternam timuerunt saecula noctem.
impiaque]
impia
[
m
]
que
ζ
saecula]
[
......
]
la
r
469
tempore quamquam illo tellus quoque et aequora ponti,
tempore]
tempora
c
ac
quamquam]
quanquam
a
c
d
e
s
o
ζ
tellus]
telus
η
ac
et]
om
.
ζ
γ
ac
ponti]
hoc uerbum periit in
v
suppl.
v
3
470
obscenaeque canes importunaeque uolucres
obscenaeque]
obscenique
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
r
pc
s
t
v
x
y
z
n
o
δ
ζ
η
γ
obcenique
r
obs'c'enique
ε
importunaeque]
inportun(a)eque
a
b
c
e
f
g
h
i
j
k
l
r
s
t
v
x
y
z
ε
ζ
η
471
signa dabant. quotiens Cyclopum efferuere in agros
quotiens]
quoties
a
ac
r
ac
Cyclopum]
cydopum
z
ac
efferuere]
feruere
b
ac
in agros]
om.
z
ac
agros]
hoc uerbum periit in
v
[
agro
]
v
3
?(il) agros
v
3
?(mg)
472
uidimus undantem ruptis fornacibus Aetnam,
Aetnam]
(a)ethnam
a
c
d
e
f
h
i
k
l
r
s
v
x
z
o
δ
ε
pc
ζ
η
473
flammarumque globos liquefactaque uoluere saxa!
flammarumque]
flamarumque
x
globos]
clobos
ζ
liquefactaque]
liquefacta
s
liquet actaque
z
ac
474
armorum sonitum toto Germania caelo
armorum]
amorum
γ
ac
sonitum]
sonitus
c
ζ
ac
caelo]
c/oi/lo
γ
ac
475
audiit, insolitis tremuerunt motibus Alpes.
audiit]
audit
ε
ζ
audi'i't
z
motibus]
mo
[
n
]
tibus
b
d
r
ε
ζ
montibus
a
2
?(v)
476
uox quoque per lucos uulgo exaudita silentis
uulgo]
uolgo
γ
ac
silentis]
silentes
b
d
f
pc
g
h
pc
j
k
l
r
pc
s
3
x
y
z
n
o
δ
ζ
η
γ
pc
477
ingens, et simulacra modis pallentia miris
simulacra]
simulac'h'ra
v
pallentia]
pa'l'lentia
h
pellantia
i
478
uisa sub obscurum noctis, pecudesque locutae
uisa]
uisa
[
.
[
f
obscurum]
obscul-
corr. inter scribendum
s
noctis]
noctes
r
ac
479
(infandum!); sistunt amnes terraeque dehiscunt,
amnes]
amnes
[
que
]
r
manes
a
2
?(v)
dehiscunt]
deiscunt
c
480
et maestum inlacrimat templis ebur aeraque sudant.
inlacrimat]
illacrimat
h
δ
lacrimat
o
η
templis]
templi
b
ac
f
ac
aeraque]
eraque
f
ac
z
481
proluit insano contorquens uertice siluas
proluit]
p
[
...
]
uit
t
ac
insano]
insono
r
ac
insani
s
ac
contorquens]
contorques
b
ac
482
fluuiorum rex Eridanus camposque per omnis
fluuiorum]
fluiorum
y
ac
rex]
om.
ζ
suppl.
ζ
2
Eridanus]
heridanus
c
ε
pc
eridenus
y
ac
omnis]
omnes
b
c
d
g
pc
h
k
l
t
x
y
δ
ε
ζ
γ
ac
om(ne)s
z
n
η
483
cum stabulis armenta tulit. nec tempore eodem
stabulis]
stabilis
r
ac
tulit]
trahit
b
j
ac
r
484
tristibus aut extis fibrae apparere minaces
aut]
au't'
h
r
aud
ε
pc
haud
γ
3
extis]
[
.
]
extis
j
apparere]
appare
g
corr.
g
3
appar
[
u
]
ere
r
minaces]
minacis
γ
ac
485
aut puteis manare cruor cessauit, et altae
aut]
haut
t
pc
z
η
ac
haud
l
x
aud
r
3
ε
pc
manare]
manere
b
ac
γ
ac
486
per noctem resonare lupis ululantibus urbes.
ululantibus]
ul
[
..
]
lantibus
k
ac
ululatibus
γ
ac
urbes]
urb
[
a
]
es
r
487
non alias caelo ceciderunt plura sereno
caelo]
om.
ζ
suppl.
ζ
2
ceciderunt]
occiderunt
v
caeciderunt
γ
sereno]
sinistro
γ
pc
488
fulgura nec diri totiens arsere cometae.
fulgura]
fulgora
a
c
d
e
ac
i
k
l
r
pc
s
t
x
z
n
o
δ
ζ
fulgyra
e
pc
totiens]
tocie'n's
h
489
ergo inter sese paribus concurrere telis
concurrere]
concurere
f
ac
telis]
tellis
o
ac
490
Romanas acies iterum uidere Philippi;
491
nec fuit indignum superis bis sanguine nostro
superis]
superi
[
s
]
j
492
Emathiam et latos Haemi pinguescere campos.
#
hic u. periit in
v
suppl.
v
3
Emathiam]
etmathiam
δ
ε
e
[
t
]
mathiam
o
η
hemathiam
δ
2
thessaliam
δ
2
latos]
letos
ε
Haemi]
hemi
c
l
v
3
n
pc
h
[
i
]
emi
f
h
o
ac
emi
n
ε
hae
[
i
]
mi
a
hiaemi
g
et h
emi
v
ac
aemi
γ
ac
pinguescere]
pingescere
c
campos]
cappos
v
3
? campos
v
3
?(v)
Emathiam]
thessaliam
δ
2
493
scilicet et tempus ueniet, cum finibus illis
scilicet et]
scilic
b
corr.
b
2
494
agricola incuruo terram molitus aratro
molitus]
moli
[
t?
]
tus
g
aratro]
arato
o
ac
495
exesa inueniet scabra robigine pila,
exesa]
exe
[
s
]
sa
b
f
ex
[
a?
]
esa
r
scabra]
scrabra
s
ac
robigine]
rubigine
a
c
d
f
g
h
i
j
k
r
s
t
v
x
y
z
n
o
δ
ε
ζ
η
γ
pc
496
aut grauibus rastris galeas pulsabit inanis
rastris]
rastis
r
ac
galeas]
ga
[
.
]
leas
h
pulsabit]
pulsab
[
a?
]
t
a
ac
pulsauit
o
δ
inanis]
inanes
a
pc
c
d
e
f
g
pc
h
i
j
k
r
pc
s
t
v
x
y
z
n
o
δ
ε
ζ
η
497
grandiaque effossis mirabitur ossa sepulcris.
effossis]
effosis
f
ac
t
y
ac
mirabitur]
minabitur
v
ac
sepulcris]
sepulchris
a
b
ac
c
d
e
f
g
i
k
r
s
t
ac
v
x
y
z
n
o
ε
ζ
η
γ
498
Di patrii Indigetes et Romule uestaque mater,
Di]
dii
d
g
i
j
ac
r
z
ε
patrii]
patri
i
ac
s
ac
Indigetes]
indigetis
r
ac
Romule]
romula
o
η
romole
i
romul
[
a?
]
e
r
romul
[
.
]
e
t
? romulae
v
ac
?(romu)le
η
2
?(v)
uestaque]
uasteque
ac
499
quae Tuscum Tiberim et Romana Palatia seruas,
quae]
quoe
δ
Romana]
romanam
z
Palatia]
pa
[
l
]
latia
a
500
hunc saltem euerso iuuenem succurrere saeclo
saltem]
saltim
a
ac
d
ac
t
ac
z
euerso]
auerso
f
ac
iuuenem]
iuentem
c
ac
succurrere]
succurre
b
ac
saeclo]
se
z
ac
501
ne prohibete. satis iam pridem sanguine nostro
prohibete]
proibete
o
satis]
satim
i
ac
sanguine]
ex sanguine
δ
502
Laomedonteae luimus periuria Troiae;
Laomedonteae]
loemedonte
[
i?
]
ae
f
ac
laomedonte
[
.
]
e
g
ac
laomedonte'a'e
v
luimus]
lum
[
i?
]
us
f
ac
loimus
γ
ac
periuria]
periurie
a
periuriat
h
ac
periuria Troiae]
om.
e
suppl.
e
2
Troiae]
Trohiae
c
503
iam pridem nobis caeli te regia, Caesar,
iam??nobis]
om.
e
suppl.
e
2
nobis caeli]
caeli nobis
s
te]
te
[
c?
]
r
regia]
r
[
a?
]
egia
r
504
inuidet atque hominum queritur curare triumphos,
queritur]
quaeritur
b
ac
t
curare]
cure
ζ
ac
triumphos]
triumphus
o
ac
γ
ac
trium
z
ac
505
quippe ubi fas uersum atque nefas: tot bella per orbem,
uersumatque]
versum sumatque
e
ac
atque…?tot]
atquem efastot
r
ac
bella]
bela
f
ac
orbem]
urbem
o
η
506
tam multae scelerum facies, non ullus aratro
facies]
facie
[
m
]
k
ac
ullus]
ulli
ζ
ac
507
dignus honos, squalent abductis arua colonis,
honos]
onos
f
ac
i
2
onus
i
hono
s
ac
colonis]
coloni
z
ac
508
et curuae rigidum falces conflantur in ensem.
curuae]
curua
b
ac
rigidum]
regidum
γ
509
hinc mouet Euphrates, illinc Germania bellum;
Euphrates]
eufrates
a
e
f
h
n
o
eufratres
d
ac
v
z
eufrat
[
r
]
es
d
t
heufrates
c
illinc]
illic
i
ac
x
ac
510
uicinae ruptis inter se legibus urbes
ruptis]
raptis
v
ac
ruptis…?se]
inter se ruptis iam
d
s
z
urbes]
in ras.
n
1
511
arma ferunt; saeuit toto Mars impius orbe,
ferunt]
f
[
u
]
erunt
y
impius]
inpius
γ
512
ut cum carceribus sese effudere quadrigae,
cum]
om.
t
ac
quando
g
2
effudere]
efudere
f
ac
effundere
z
ac
effu
[
n
]
dere
γ
cum]
quando
g
2
513
addunt in spatia, et frustra retinacula tendens
addunt]
permittunt
f
2
currendo
g
2
cum colligant
r
3
se
δ
3
in spatia]
se in spatia
a
3
b
1
c
e
ac
j
k
r
1
v
ac
se in spatio
h
pc
i
j
pc
r
s
spatia
f
corr.
f
1
ante
in
spatium reliquit
y
in spatio
ε
spatio
γ
alio atramento corr.
γ
2
? currendo plus (plus
om.
k
3
) eorum cursus augetur
d
2
j
2
k
3
quemadmodum augetur eorum cursus
c
2
currere uolunt
g
2
frustra]
rustra
e
ac
frustra retinacula]
frustretinacula
f
ac
addunt]
permittunt
f
2
(nota tir.)
currendo
g
2
cum colligant
r
3
se
δ
3
nota tir. si riferisce a f o a g? L’ho lasciato nella posizione in cui si trovava nell’app. 1.
in spatia]
eorum cursus augetur
d
2
j
2
k
3
quemadmodum augetur eorum cursus
c
2
currere uolunt
g
2
514
fertur equis auriga neque audit currus habenas.
equis]
[
.
]
equis
f
[
a?
]
equis
r
aequis
v
neque]
ne
r
ac
currus]
cursus
f
ac
habenas]
abenas
g
ε
ac
#
publii (
om
.
i
r
publi
x
) vergilii (virgilii
f
j
k
r
s
x
) maronis (p. v. m.
a
v
) georgicorum (georgica
i
georgicon
a
r
s
v
) liber primus (i
i
r
s
) explicit (explicit
om
.
j
suppl.
j
5
)
a
f
g
i
j
k
r
s
v
x
georgicon liber primus explicit
d
e
ζ
explicit liber primus (i
γ
)
t
γ
explicit liber primus georgicorum
δ
virgilii maronis georgica l(iber) i explicit
ε
subscriptio deest in
c
h
y
z
o
η
erasa est in
b